De akropolis met het parthenon

Inleiding Het onderwerp van dit werkstuk is de Akropolis met het Parthenon. De Akropolis is een rots midden in Athene. Deze bepaalt nu nog steeds het stadsbeeld. De Akropolis werd ook wel de “heilige rots” genoemd. Akropolis betekent van oorsprong: versterkte heuvel of burcht. Deze rots is 270 m lang, 160 m breed en ligt op een 156 m hoge heuvel. Akropolis betekent ook: “het hoogste punt van de stad”. Door deze hoogte kon de bevolking van Athene in oorlogstijd toevlucht zoeken op deze berg. De rots is alleen van het westen te bereiken. Later werd deze berg een symbool van politieke macht. Nu is de Akropolis één van de belangrijkste heilige centra van de wereld. Op de rots staan een aantal heilige tempels, allemaal gewijd aan een aantal verschillende goden, waarvan de belangrijkste godin Athene is. Deze zijn gebouwd toen Pericles aan de macht was in de 5e eeuw voor Christus. Het Parthenon, Propyleeën, Nikè-tempel en het Erechtheion. In ons werkstuk gaan we het over al deze tempels hebben vooral het Parthenon. Wij hebben dit onderwerp niet zelf gekozen, maar vinden het zeker wel een leuk onderwerp. We hopen dat u veel leesplezier zult hebben! Propyleeën De Propyleeën is een overdekte entree (Propyleeën betekent letterlijk “voorpoorten”) tot het heilige gebied van de Akropolis, en is gebouwd tussen 437 en 432 v. Chr. door de Atheense architect Mnesikles. In die tijd werd hij gebruikt als tentoonstellingszaal, waar beelden en schilderijen ten toon werden gesteld. De Atheners verzamelden zich hier, en praatten over politiek, filosofie en andere zaken in hun stad. De tempel ligt aan de westkant van de Akropolis. De bouw van de tempel lag stil tijdens de oorlog tussen de Grieken en de Perzen en is daarna om onduidelijke redenen nooit helemaal afgemaakt.
Nikè-tempeltje Dit gebouw is het kleinste tempeltje van de Akropolis, maar dat heeft geen effect op zijn uitstraling. Het is net als het Parthenon en de Propyleeën gewijd aan de godin Athene, maar deze is specifiek gewijd aan Athene Nikè, als herinnering aan de overwinning van de Grieken op de Perzen . Hij is ontworpen en gebouwd door de Griekse architect Callicrates. De tempel ligt aan de voorkant van de Akropolis, en straalde nieuwe hoop uit, die soldaten nodig hadden in de vele oorlogen. De tempel staat bij de ingang van de Akropolis, tegen de Propyleeën aan. Erechtheion Als je de weg zou volgen kom je na het Nikè-tempeltje het Erechtheion tegen. Dit bouwwerk is maar gedeeltelijk gewijd aan de godin Athene. Het gebouw bestaat namelijk uit verschillende kamers, waarvan één gewijd aan Poseidon (Erechtheus, hiervan is de naam Erechtheion afgeleid) de god van de zee, en de andere aan Athene. Haar kamer lag aan de oostkant van het gebouw, waar een beeld van deze godin stond. Het beeld werd dag en nacht door een lamp beschenen. Het is niet bekend wie het beeld heeft gebouwd. Het gebouw was eerst eigenlijk gebouwd om belangrijke voorwerpen te verbergen. De zuilen van het gebouw hebben iets aparts, want zes van het aantal zuilen stellen vrouwenfiguren voor. Die worden Kariatiden genoemd. Het werd afgebouwd in 406 v. Chr. en heeft een hoogreliëf, waarop de geboorte van Poseidon is afgebeeld. Aan de westkant van het gebouw staan altaars van Poseidon, Hephaistos en de held Brutus. Theater van Dionysus Het theater van Dionysus werd niet zoveel gebruikt door de Atheense bevolking, zij speelden vooral in het Odeon. Er kwamen natuurlijk beroemde acteurs. Dit waren meestal drie mannen en zij speelden dus ook de rollen van de vrouw, wat meestal een erg komisch gezicht was. Het Odeon Dit is het andere theater dat tegen de Acropolis aan ligt. Dit theater was echter een stuk kleiner dan het Theater van Dionysus. Daarom werden hier door de plaatselijke bevolking toneelstukken gespeeld die niet veel publiek trokken. De Agora De Agora was de Heilige Weg, die dwars door Athene loopt, en eindigt op de Acropolis. Een keer in de 4 jaar werd langs deze weg de Panathenaeën gehouden. Dit was een volksfeest van de Atheners ter ere van de stadsgodin Athene. Hierbij slingerde zich een lange processie van Atheners over de Heilige Weg. De Agora loopt onder de Propylaeën door, tot boven op de Acropolis bij het Parthenon en het Athene-beeld. De voorgeschiedenis van Het Parthenon Het Parthenon heeft al een lang verleden achter zich. Men vermoedt, dat er al in de 7e of 6e eeuw v.Chr. een vroegarchaïsche tempel heeft gestaan. Een volgend gebouw, het Hekatompedon genaamd, bevond zich ten oosten van het huidige Parthenon in de noorderlijke muur van de Akropolis. In 488 v.Chr. werd de tempel gesloopt, om plaats te ruimen voor een nieuwe tempel. Deze tempel met zijn 6 x 16 zuilen was nog in aanbouw toen de Perzen in 480 v.Chr. de Akropolis verwoestten. In 468 v.Chr. werd dan begonnnen aan de renovatie van de tempel, maar bij de dood van regeringsleider Kimon in 450 v.Chr. werd het werk gestaakt. Tenslotte gaf de Atheense politicus en militairleider Pericles in 447 v.Chr. de opdracht om een nieuwe tempel te bouwen, groter maar op dezelfde plaats en met gebruikmaking van een groot gedeelte van de oude tempel. In 432 v.C. was de opbouw van het Parthenon voltooid, die symbool stond voor de visuele bloei van het Atheense rijk. Bovendien symboliseerde het de kracht en invloed van Pericles.
Het ontwerp van de grote tempel Pericles droeg de architecten Iktinos en Kallicrates op het Parthenon te ontwerpen. De beeldhouwer Phidias was door hem aangesteld als bouwmeester, met andere woorden: hij had de leiding over de bouw, en lette overal op, in het bijzonder op de decoraties waaraan behalve hijzelf, de beste kunstenaars van Athene werkten. De tempel was 70 meter lang, 31 meter breed en 20 meter hoog en volledig uit marmer vervaardigd, met uitzondering van de funderingen, de deuren, de plafonds en het dak. Het marmer voor de bouw werd gehaald uit Pentelikos en dat voor de beeldhouwwerken uit Paros. Architectonische kenmerken Het Parthenon is een Dorische tempel, wat betekent dat hij bestaat uit een rechthoekig vloerplan met een serie van lage trappen aan elke zijde en een Dorische zuilengalerij, in dit geval een 8 x 17 zuilengalerij, die zich uitstrekt langs de buitenkant van de hele structuur. De Dorische zuilen hebben meestal 12 gecanneleerde trommels en zijn 10m hoog. De diameter varieert van 1,91m aan de onderzijde tot 1,48m aan de top. De Grieken noemden dit bouwkundig principe van variatie in diameter "entasis". Dit principe houdt rekening met het optisch effect dat de schachten die in het midden staan, als men vanonder naar boven kijkt, hoger doet lijken. De architecten maakten ook de hoekzuilen, die meer licht opvingen, dikker waardoor ze niet dunner zouden lijken dan de anderen. Een derde theorie die bij het parthenon is gebruikt is de gulden snede. Het gebouw is onderworpen aan wiskundige regels, en dit resulteert in een harmonische verhouding tussen lengte, hoogte en diepte. Het is tenslotte een geniale vondst van de architecten om de zuilen niet loodrecht, maar licht naar het midden en naar binnen hellend te plaatsen, wat een zeer gecompliceerde constructie van de overige delen van de tempel vereiste. Deze architectonische intelligentie hielp tevens om de oneffenheid van de bodem op te vangen en het gevaar van instorting bij aardbeving te verminderen. Het optisch effect zit hem hierin dat de zuilen wél loodrecht lijken te staan. Een lichte verhoging van de vloer in het midden zorgt ervoor dat het water gemakkelijk wegvloeit. Deze artistieke trucage zou in de periode van de barok op het toneel, in de architectuur en in de schilderkunst pas echt tot ontplooiing komen. De grootste van de 2 interne ruimtes, de pronaos in het oosten, herbergt het erestandbeeld Athena Parthenos. De cella (centrale hal), die uit twee delen bestaat, was hoog om het 12 meter hoge beeld van Athena te kunnen herbergen. Het beeld van Athena was vervaardigd uit goud en ivoor en werd gemaakt door Phidias. In de ene hand houdt Athena een beeld van de godin Nikè vast en in de andere hand een speer. Het woord "Parthenon" betekent letterlijk "Woonst van de Heilige Maagd". Athena was de beschermheilige van alle Griekse staten. Ze was de dochter van Zeus, maar Zeus dacht er zelfs aan om zijn dochter te vermoorden omdat hij vreesde dat ze machtiger ging worden dan hijzelf. Ze werd vaak afgebeeld als een uil, symbool van de wijsheid. De binnenmuren werden nog eens omringd door een serie van Dorische zuilen. Licht in de cella of het heiligdom werd gecreëerd door een hoge ingang en enkele olielampen. De cella werd eveneens gekenmerkt door een Ionische fries. De kleinere kamer (het opisthodome) met 4 Ionische binnenzuilen werd gebruikt als schatkamer, het eigenlijke Parthenon dus. De ordes Het Parthenon is een Dorische tempel. Dorisch is niet alleen een type zuil, maar ook een orde, dit betekent dat tempels van Dorische orde een bepaalde structuur hebben in de bovenste regionen. De Dorische orde is gesymboliseerd door series trigliefen en metopen op het dekstuk. Elke metope was bezet door een paneel van beeldhouwwerk in reliëf. De trigliefen en de metopen waren oorspronkelijk in kleur, maar heden ten dage blijven daar echter maar weinig sporen meer van over. In totaal waren er 92 metopen, 32 aan elke zijde en 14 aan elk uiteinde. Slechts 57 overleefden, 41 ter plaatse en 16 in museums. In 1799 kwam Lord Elgin als ambassadeur op de Akropolis ten tonele. Hij liet 56 friesplaten en 15 metopen naar Engeland overbrengen. Deze kan men nu bewonderen in het British Museum te Londen als de zogenaamde "Elgin Marbles". Het Parthenon combineert elementen van Dorische en Ionische orden. Het herbergt een continu gebeeldhouwde fries geleend van de Ionische orde en eveneens 4 Ionische zuilen die het dak van het opisthodomos ondersteunen. De metopen De metopen van het Parthenon stellen allemaal verscheidene gevechten voor: Aan de westelijke zijde: het mythische gevecht tegen de Amazonen (Amazonomachie). Aan de zuidelijke zijde: de Centauren-gevechten (Centauromachie), die het best bewaard zijn gebleven. Aan de oostelijke zijde: het gevecht tussen de Goden en de Giganten (Gigantomachie). Aan de noordelijke zijde: de Trojaanse oorlog. Het fronton Het fronton, de driehoekige ruimte boven de trigliefen en de metopen wordt bezet door reliëfbeeldhouwwerken. Die aan het westen van de tempel beelden de strijd uit tussen Poseidon en Athena om het recht de goddelijke beschermheilige van Athene te zijn. De oostelijke beeldhouwwerken tonen de geboorte van Athena. Het Parthenon bleef redelijk intact tot 1687, toen de Venetiërs en de Turken vochten voor het bezit van de Akropolis. De Turken gebruikten het Parthenon als kruitmagazijn, en een inslag van een Venetiaanse kanonskogel verwoestte de tempel. Voor dit gebeurde bewaarde de tempel gedurende eeuwen haar religieus karakter, en werd het met de tijd omgezet in een Byzantijnse kerk, een Latijnse kerk en een moslimse moskee... De liggende God, waarschijnlijk Dionysus, van het oostelijk fronton toont de kwaliteit van de beeldhouwwerken aan.
De fries De fries van het Parthenon loopt rond de bovenste rand van de tempelmuur. Zijn relatief smalle grootte en zijn plaats maken het moeilijk om het te zien vanaf de grond. In tegenstelling tot de metopen, heeft de fries 1 enkel onderwerp op de 4 zijden. Het beschrijft een processie van ruiters, muzikanten, offerdieren en andere figuren met verscheidene rituele functies. Enkele meisjes bieden elk jaar opnieuw de met zorg geweven peplos aan de godin aan. Omdat de fries erg toegetakeld is, is over de interpretatie van het onderwerp veel gediscussieerd. De meeste geleerden komen overeen dat het de Panathenaeense processie voorstelt, maar sommigen beweren dat het een mythische, originele processie is. Recent heeft het debat een nieuwe wending aangenomen door de radicale, originele theorie van Connelly. Kort samengevat beweert Connelly dat het geen Panathenaeense processie is omdat er verscheidene typische kenmerken ontbreken en dat er hier en daar gewelddadige passages zijn waar eigenlijk mythische passages thuishoren. De restauratie In 1834 werd er werk gemaakt van de restauratie van het Parthenon door L. von Klenze. Tussen 1885 en 1890 is veel werk verzet tijdens grootscheepse opgravingen op de Akropolis waarbij unieke stukken gevonden zijn die nu in het museum staan. In 1922 richtte men de Noordelijke zuilengalerij weer op. In 1986 zijn het fronton van de oostelijke gevel en het kroonwerk uit elkaar gehaald, om vervolgens de onderdelen van het fronton, de kroonlijsten, het fries van de hoeken en de blokken van de architraaf weer terug te zetten. Tegenwoordig is men bezig met nieuwe aanvullingen op de tempel aan te brengen die de samenhang moeten verbeteren. Deze aanvullingen vormen slechts 10 procent van de tempel. De nieuwe marmerblokken zijn gepatineerd om het contrast met de oudheid te verzachten. Midden in het Parthenon staan een kraan, steigers en een hele serie apparaten en instrumenten. Ongeveer 150 elementen van het oorspronkelijke bouwwerk zijn gedemonteerd, naar het atelier gebracht, door specialisten behandeld en weer zorgvuldig teruggezet. De Griekse overheid maakt zich sterk dat er tijdens de Olympische Spelen van 2004 geen steigers meer zullen staan op de Akropolis. In '96 verdween namelijk een deel van het Parthenon achter een muur van steigers, nadat een grote brok marmer naar beneden was gevallen. Volgens het Olympisch comité moeten de bezoekers in 2004 een vrij zicht hebben op de schitterende monumenten. Gebruikte bronnen Alle informatie hebben we gevonden op het Internet. Hier volgen de sites: http://lilt.ilstu.edu/drjclassics/sites/acropolis/parthenon.shtm
http://www.culture.gr http://www.asda.gr/gym8per/propylea.htm http://www.greece.org http://ball.tcnj.edu/pols270/plato/tour/odeon2.htm http://www.geocities.com/Athens/Acropolis/4800/frontpage.html http://nimbus.temple.edu/~jsiegel/sites/acropolis/acropolis.htm http://cal044202.student.utwente.nl/~marsares/acro/propy/index.html