Het geweten

1. Uitspraken in verband met het GEWETEN: 1.2 Uitkiezen van 1 uitspraak: Men hoort soms van slecht slapen door een slacht geweten. Ik heb een slecht geweten als ik in deze tijd goed slaap. à Deze uitspraak spreekt me het meest aan omdat je er redelijk snel de betekenis ervan inziet. Toch moet je even denken voor je ze kan doorhebbent. Alle andere uitspraken zijn te moeilijk om te begrijpen en spreken daardoor minder aan. 1.1 Bespreken van elke uitspraak: · Zijn geweten was zuiver hij gebruikte het nooit. Deze uitspraak vind ik dikke zever. Het geweten is iets wat je niet bewust kan gebruiken of niet gebruiken. Het zit in je en de ontwikkeling ervan heeft veel te maken met je opvoeding. Je kan er niet zelf voor kiezen om je geweten niet te gebruiken. Ik denk ook dat niemand zijn geweten zuiver is. Iedereen moet al ooit iet in zijn leven gedaan hebben waarvan hij/zij spijt heeft. Daardoor heeft iedereen dus wel wat op zijn geweten. Als je iets doet dat verkeerd is dan kan het zijn dat je er geen spijt van hebt en dat het dus ook niet op je geweten ligt. Je kan dus wel verkeerde dingen doen zonder zelf te beseffen dat dit niet goed is. Ofwel heb je redenen gehad om dit te doen en zou je het opnieuw doen omdat je niet anders kon. Dit heeft dan geen gevolgen voor je geweten. · Vele mensen danken hen goed geweten aan hun slecht geheugen. Deze uitspraak is ook fout. Als iets echt zeer zwaar aan je vreet omdat je iets verkeerd hebt gedaan, dan zul je dat wel onthouden en ga je niet door een slecht geheugen dit niet meer erg vinden. Je kan wel jezelf wijsmaken om het expres te vergeten, maar dit zal niet lukken denk ik, je maakt jezelf dan maar iets wijs en later zal je er dan waarschijnlijk nog meer last van hebben. Enkele dementerenden zullen dit misschien wel hebben dat door hen niet meer correct werkende hersenen geen schuldgevoelen hebben, maar dit noem ik dan niet een ‘slecht’ geheugen, maar eerder een ‘dementerend’ geheugen. · Het geweten is een inwendige stem die ons doet zeggen:”Had ik dit maar geweten”. Ik denk dat ook deze stelling niet honderd procent correct is. Volgens mij is het geweten eerder iets van ‘HAD IK HET MAAR NIET GEDAAN”. Maar had ik het maar geweten houdt er veel verband mee, want als je de gevolgen wist dan zou je iets waarschijnlijk ook niet gedaan hebben. Maar sommige dingen komen niet aan het licht en daar zal je ook last van ondervinden omdat je het zelf erg vindt dat je het gedaan hebt en dit is de belangrijkste taak van het geweten. Het dient om te voorkomen dat de mensen verkeerde dingen gaan doen, als ze het dan al gedaan hebben dient het om de mens zoveel last te bezorgen dat ze het op de duur moeten bekennen. Dus deze stelling heeft wel enige waarheid maar is nog niet volledig correct. · Er is één troost: een geweten dat scheuren voelt is een gaaf geweten
Dit is een mooie en correcte stelling, maar omdat het iets te moeilijk is om ze doorgronden heb ik ze niet genomen in vraag 1. Deze stelling is een juiste, volgens mij wil ze aantonen dat wanneer je last hebt van je geweten (= de scheuren) dat het dan een teken is dat het goed werkt (= gaaf). Het geweten dient ervoor om je slecht te laten voelen wanneer je iets hebt gedaan dat volgens je geweten niet kan (zie ook vorige stelling i.v.m. de taak van het geweten). Kortom een zeer juiste en mooie stelling, maar misschien iets te moeilijk te doorgronden. · Men hoort soms van een slecht geweten dat men er slecht door slaapt. Als ik in deze tijd goed slaap heb ik een slecht geweten. Deze stelling heeft wel enige waarheden; als je ziet en hoort wat voor verschrikkelijke dingen er allemaal rondom de mensen gebeuren is dat echt verschrikkelijk. We zien zo veel dingen via allerlei kanalen, bijvoorbeeld: het nieuws, radio, internet, … op de duur gaan we dingen maar normaal vinden en dit is niet zo goed. Als we nu beelden van een of andere aardbeving te zien krijgen denken we: “erg voor die mensen” maar verder hebben we er geen last van. Na een paar minuten zitten we alweer te lachen met het een of het andere. Natuurlijk is het onmogelijk om van alle dingen die gebeuren je alles aan te trekken, de mensen zouden eraan kapotgaan indien men dit deed. Het is dus ook goed dat we alles leren minimaliseren, want anders zouden we ons geen moment goed kunnen voelen. De uitspraak is dus wel goed om bijvoorbeeld te gebruiken om de mensen aan te zetten om zich in te zetten om anderen te helpen. Men zou die goed kunnen gebruiken als slogan voor bijvoorbeeld 3de wereld organisaties. Daardoor vind ik deze stelling wel mooi, vooral ook omdat je er snel de betekenis inziet, maar ook niet te snel zodat je toch even moet nadenken. Dit zorgt ervoor dat het toch in je geheugen blijft hangen. · De meeste mensen luisteren alleen maar naar hun geweten wanneer dat geweten zegt ja ga je gang maar. Deze stelling vind ik weer een niet zo goede. Ze klopt niet, want je kan je geweten niet controleren, het is iets wat in je zit en je kan dit op geen enkele manier (of zeer moeilijk) beïnvloedden. Ik ga hier verder niets meer over zeggen omdat ik deze gedachte al bij een andere uitspraak heb gemeld in dit werk. · Schop de mens tot ze een geweten krijgen! Deze stelling is wel tof. Maar toch zit er een foutje in! Als jij een mens schopt omdat die ‘geen geweten’ heeft dan ga je zelf dingen doen waarvoor je zelf tegen je geweten gaat ingaan en dus moet je dan ook schop krijgen. Dus dat kan niet! Ook klopt het niet omdat alle mensen wel een geweten hebben. De ergste moordenaars en criminelen zullen dit ook hebben, maar bij hen zal dit dan bij bijvoorbeeld een moord niets doen en dan bij veel mindere ergere dingen zwaar gaan wegen, zoals bij het kwetsen van hun vriendin. Dit moet volgens mij ergens met de opvoeding te maken hebben, het geweten moet een of andere knik gehad hebben en niet meer zo functioneren als bij normale mensen. Dit kan ook komen door een of andere gebeurtenis komen waardoor de stoppen bij die persoon zijn doorgeslaan. ------------ 2. Definities van het geweten: · ‘achteruitkijkspiegel’: à positief : het geweten toont je aan wat fout is! Dit kan bij de waardenontwikkeling in verschillende fases zitten: in het postconventioneel niveau (voordeel zoeken, of straffen vermijden) – conventioneel niveau (goedkeuring of wetten nastreven) – maar vooral volgen mij toch het postconventioneel niveau (morele principes volgen). Want het geweten zit in je en je kan het zelf niet beïnvloeden, of toch zeer weinig, het kan dus ook niet veel door anderen worden beïnvloed. Behalve tijdens je opvoeding, want dan moet je leren want goed en slecht is. Als je dat verkeerd leert kan je geweten onmogelijk handelen! Je geweten wordt dus ook door waardenoverdracht van je opvoeders beïnvloed. à negatief : het telt angstvallig de verkeerde daden op. Het telt alle slechte dingen bij elkaar op en houdt geen rekening met de positieve dingen die je doet. Dit is wel juist, want je geweten kan je nooit goed laten voelen, tenzij je na het doen van een slechte daad het goedmaakt of dat je het bekend of.. Maar dan heeft het zich eerst slecht gevoeld en dan is het niet ‘goed’ dat je geweten voelt, maar je voelt het goed aan maar eigenlijk is het dan gewoon weer neutraal en ben je blij dat je van de last vanaf bent! (sorry als het moeilijk te begrijpen is, maar ik heb mijn best gedaan om me goed uit te drukken, maar dat is niet altijd gemakkelijk als je over zo dingen praat) · ‘buitenboordgeweten’ à Het preconventioneel niveau: straf vermijden! Dit is dikke zever, het geweten werkt juist als je niet gestraft wordt denk ik. Want het geweten knaagt aan je omdat je je er niet goed bij voelt als je iets fout gedaan hebt. (zie ook andere dingen die ik hierover gezegd heb in deze taak) · ‘stem van god’ à Sorry maar ik heb geen geloof in God dus kan ik me hierover geen 100 procent over oordelen. Ik vind dat het geweten beïnvloed wordt door het verschil te leren van goed en kwaad in de opvoeding (zie ook bij ‘achteruitkijkspiegel’). Dus kan dit posities zijn (goed het verschil kennen tussen goed en kwaad) en negatief (het verschil niet goed kennen, of verkeerd denken over goed en kwaad). Aangezien het verschil tussen goed en kwaad leren je normaal door je opvoeders opgedragen wordt is dit waardenoverdracht, hier kunnen alle niveaus bij gezet worden, want je ouders kunnen je door te straffen het verschil geleerd hebben, maar je kan ook zelf je mening erover hebben. · ‘spiegelgeweten’ àDit zit ook in alle niveaus: je kan zelf door eigen denken zo denken, maar ook door wetten, normen, straffen, anderen, … beïnvloed zijn. Het is weer goed als je een goed geweten hebt ontwikkeld door toedoen van anderen en weer slecht als je door hen een slecht geweten hebt ontwikkeld. · ‘tirangeweten’ à positief : je geweten controleert je zodat je niets slecht doet. à negatief : als je te veel wordt gecontroleerd door je geweten dat je niets verkeerd durft doen en dat je zodanig bang bent dat je niets meer durft te doen omdat je schrik hebt iets verkeerd te doen. Dit zit in fase 4: wetten navolgen + orde bewaren

Dit is wel goed dat je geweten je controleert, maar je mag niet te bang worden om iets verkeerd te doen, je moet leren aanvaarden dat alle mensen fouten maken. Fouten zijn er om goed te maken… · ‘gehoorzaamheidsautomaat’ à Hier is zeer duidelijk de waardenoverdracht in werking. Je wil goedkeuring nastreven (fase 3 : conventioneel niveau). Dit kan weer goed zijn (door de goede dingen over te nemen van een ander) of slecht (door slechte dingen over te nemen) · ‘persoonlijk gevoel’ à Je kiest dit zelf dus postconventioneel niveau, fase 6. Als je je gevoelens onder controle hebt is dit geen probleem, maar als je gevoelens zeer intens zijn kan je later spijt krijgen van dingen die je dan doet. Het is dus ook gevaarlijk te handelen in een euforie. Zo kan je bijvoorbeeld zwaar in put zitten als je denkt dat iemand je graag ziet en als je smoorverliefd bent. Maar die andere ken het dan bijvoorbeeld alleen als een flirt zien en zo kan je je dan misbruikt voelen als je in een moment van grote verliefdheid onmiddellijk zeer ver gaat.