Vandalisme

VANDALISME
HOORT DIT WEL BIJ MAATSCHAPPIJLEER? Vandalisme hoort bij maatschappijleer omdat veel mensen er last van hebben en het probleem ook vandaag de dag actief is. Het probleem heeft met Nederland te maken want ook in Nederland is vandalisme, al is er in ons land in vergelijking met andere landen weinig vandalisme. Er zijn verschillende meningen over vandalisme, want graffitispuiters zien niet in wat het nou uitmaakt of er nou een tekening op die muur staat of niet. Ook zijn er verschillende meningen over hoe je moet reageren (zie hoofdstuk reageren). De politiek kan wat aan het probleem doen, bv. zorgen voor extra politie op straat en/of vandalisme zwaarder bestraffen. De oorzaken van vandalisme kunnen in de maatschappij liggen, want een slechte opvoeding kan een oorzaak zijn van vandalistisch gedrag. WAT IS VANDALISME? Vandalisme is gedrag van mensen dat schade en overlast aan zaken en andere personen tot gevolg heeft. Als iemand spullen van een ander vernielt omdat hij/zij ruzie met die ander heeft, dan valt dit niet onder vandalisme. Het bekladden of bespuiten van bv. muren of trams valt wel onder vandalisme.
WAAR KOMT HET WOORD ‘VANDALISME’ VANDAAN? Het woord vandalisme komt van de ‘Vandalen’. Dat was een Germaans volk dat leefde in de Romeinse Tijd. In 439 stichtten zij op de noordkust van Afrika ‘het rijk der Vandalen’. Van hieruit deden ze aanvallen op het Romeinse Rijk en plunderden zelfs Rome. In 533 werden ze door Justinianus verslagen, waarna het Vandaalse Rijk verdween. OORZAKEN VAN VANDALISME. Het motief kan zijn: · Verveling: geen werk of (te) veel vrije tijd. · Prestige: je wilt bij de groep horen, als je niet mee vernielt, hoor je er niet bij. · Frustratie: door bv. problemen thuis of op school, je wilt je agressie kwijt. · Omgeving: als de bewoner weinig of helemaal niet betrokken is bij wat er gebeurd in zijn wijk is er meer kans dat hij/zij wat vernielt. Schade moet ook snel hersteld worden, beschadigde dingen vragen erom verder kapot gemaakt te worden. · Opvoeding: als je thuis foute dingen doet en je wordt niet bestraft, ga je buitenshuis ook dingen doen die niet horen. Uit onderzoek is verder gebleken dat de pakkans een rol speelt. Als er meer kans is dat je gepakt wordt, zul je minder snel iets vernielen. Jongeren weten vaak niet wat nou wel en niet mag; vervaging van de maatschappelijke normen kan ook een oorzaak zijn. Volwassenen geven het slechte voorbeeld, bv. belastingontduiking en fraude. WIE ZIJN DE ‘VANDALEN’? De ‘vandalen’ zijn voor het overgrote deel jongeren, en dan vooral jongens. Vaak worden vernielingen aangericht in groepsverband. Jongeren onder de 16 plegen meer vernieling dan jongeren tussen 16 en 21, maar minder ernstig. De vandalen komen uit alle milieus, maar volgens sommige onderzoekers plegen jongeren uit kansarme gezinnen meer vernieling. Volgens andere onderzoekers is de vernielzucht van jongeren op een bepaalde leeftijd een verschijnsel dat hoort bij de puberteit. WIE ZIJN DE SLACHTOFFERS VAN VANDALISME? Vaak zijn we allemaal slachtoffer. Als er iets in de gemeente wordt vernield (bijvoorbeeld lantarenpalen, openbare gebouwen) moeten de burgers meer belasting betalen om de schade te herstellen. Als er treinen telefooncellen, winkelruiten enz. vernield worden maken de eigenaars hun producten duurder om de schade te herstellen. Daar hebben we dan allemaal last van, want dan wordt de prijs verhoogd om de schade te betalen. Soms is maar één persoon het slachtoffer van vandalisme en moet diegene de schade zelf betalen als de daders niet gepakt worden. Dit gebeurt bv. als iemand zijn auto bekrast wordt en diegene niet verzekerd is. Vandalisme is niet alleen wat betreft geld vervelend, ook is het vervelend dat je in een bushokje staat waar geen raam meer in zit terwijl het regent of als de bankjes in het park kapot zijn. Vandalisme geeft niet alleen ergernis, het versterkt ook de onveiligheidsgevoelens van mensen. SOORTEN VANDALISME. Graffiti: graffiti is een ‘populaire’ vorm van vandalisme. Graffiti is schrijven en tekenen op muren, bankjes, metro’s enz. Vaak wordt er onzin geschreven zoals ‘I was here’ maar er worden ook dingen geschreven als ‘weg met kernraketten’ omdat ze het daar niet mee eens zijn. Graffiti wordt ook wel als kunst gezien, want er zijn erg mooie tekeningen bij. Soms krijgen graffitispuiters opdracht om een muurtekening te maken. Voetbalvandalisme: na een wedstrijd gaan sommige ‘supporters’ zich afreageren op dingen die ze onderweg tegenkomen, zoals auto's, treinen en bushokjes. De ‘supporters’ van de verloren partij beginnen ook vaak relletjes tegen aanhangers van de andere partij. Het kan ook zijn dat toeschouwers tijdens de wedstrijd voorwerpen op het veld gooien. De wedstrijd kan dan tijdelijk stilgelegd worden, op een andere dag uitgespeeld of in z’n geheel overgespeeld. Het kan dat er dan van één partij geen bezoekers of helemaal geen bezoekers toegelaten worden. Maar het is altijd zo dat er maar een paar ‘supporters’ (het zijn natuurlijk geen echte supporters) het voor anderen verpesten.
WAT KAN ER AAN VANDALISME WORDEN GEDAAN? Er worden veel experimenten uitgevoerd om vandalisme te verminderen. Er is een groot aantal voorlichtingsprojecten opgezet. Er zijn bijvoorbeeld projecten waar de bedoeling is dat buurtbewoners zich meer betrokken gaan voelen bij het wijkgebeuren. Dit zal de ouders van vandalen alerter maken op het gedrag van hun kinderen. Op anderen plaatsen is gekozen voor een betere politie – aanpak. Bij het openbaar vervoer worden vooral maatregelen genomen op preventieve basis. Er wordt gebruik gemaakt van het verlengen van de haltepalen, plexiglas gebruiken in bushokjes en het gebruik van hardplastic voor de bankjes. De verhoging van de controle kan ook preventieve werking hebben op vandalisme. Strafrecht heeft weinig invloed op vandalisme omdat de meeste daders niet worden gepakt. Veel daders worden nu veroordeeld tot herstel of vergoeding voor de aangerichte schade. Een organisatie die dit doet is HALT. BUREAU HALT. Fouten maken is menselijk, dus voor jongeren die de fout ingaan zijn er Halt – Bureaus. Halt zorgt voor alternatieve straffen zodat jongeren niet direct met justitie in aanraking komen. Halt is dan ook de afkorting voor Het Alternatief. De regeling geldt voor jeugd van 12 tot 17 als die zich schuldig maken aan vandalisme. Met een maximale geldboete van 700 euro plus een werkstraf. Een klus moet zoveel mogelijk in verband staan met de misdaad. Hierbij horen naast vandalisme ook dingen als baldadigheid, brandstichting en vuurwerk afsteken buiten toegestane tijden. Als de klus naar wens is uitgevoerd, dan heeft het verder geen gevolgen. Als het werk niet goed is gedaan wordt er alsnog proces-verbaal opgemaakt. REAGEREN. Je kunt bij vandalisme op verschillende manieren reageren: · Straffen: als er iets van jou vernield is, wil je misschien dat die persoon gestraft wordt. Hij kan dan bijvoorbeeld een werkstraf krijgen of zelfs een celstraf. Hier krijg je overigens het vernielde product niet vergoed. · Schadevergoeding: als je voor deze vorm van reageren kiest, krijg je de schade in de vorm van een vergoeding van de dader terug. · Behandeling, hulp: ook kan ervoor gekozen worden om de dader in psychische behandeling te zetten, want een persoon kan met geestelijke problemen zitten. · Uitpraten: dit is vooral actief als mensen elkaar kennen en ze het willen uitpraten. Soms is het daarna niet meer nodig dat de dader gestraft wordt. · Informatie: je kunt ook denken dat iemand de fout is ingegaan doordat hij de regels niet wist, bijvoorbeeld een verkeersregel. Dan is vooral aanvulling van kennis nodig, bijvoorbeeld verkeersles. BRONVERMELDING Boeken
Titel: Maatschappijleer 1
Jaar van uitgifte: 1990
Schrijver(s): Han Tierolf en Jos van Leeuwen
Internet
Website: http://dk.gamepoint.net/maatschappij/nieuwe%20zooi/HALT.htm http://www.freddo.nl/sb/vandalisme/vandalisme.htm http://home-3.worldonline.nl/~thijeleo/preventie/vandaal.htm