Johannes Calvijn

Biografie van Johannes Calvijn (1509-1564) Johannes Calvijn is geboren in Noyon op 10 juli 1509 onder de naam Jean Cauvin. Zijn moeder Jeanne Lefranc was een gelovige vrouw, die hij maar kort heeft gekend, want ze stierf al vlak na zijn geboorte. Zijn vader was een zakelijk persoon, die alle kansen aangreep om een goede carrière voor zijn zoon te bezorgen. Hij was fiscaal agent van de stad en secretaris van een bisschop. Door de invloed van zijn vader, werd Calvijn op twaalf jarige leeftijd onderpastoor van de kathedraal van Noyon. Van het geld dat hij hiermee verdiende kon hij later gaan studeren. Zijn eerste onderwijs kreeg hij in Noyon. Ook kreeg hij particulier onderwijs, waardoor hij al vroeg in aanraking kwam met de hoge klasse mensen. Zijn vader had grote plannen met zijn zoon en stuurde hem samen met een paar van zijn vrienden naar Parijs. Het was de bedoeling dat hij later priester zou worden. Hij werd naar het Collège de la Marche in Parijs gestuurd. Calvijn studeerde daar de Latijnse en Franse taal. Hij beheerste deze twee talen heel goed. Hij studeerde ook letteren, met waarschijnlijk de bedoeling om na deze studie, theologie, de wetenschap over God, te gaan studeren. In Parijs veranderde Calvijn van naam, namelijk in Johannes Calvinus. Omstreeks 1526-1528 verliet Johannes Calvijn Parijs, om in Orléans en later in Bourges, burgerlijk recht te gaan studeren. Een mogelijke reden waarom hij ergens anders ging studeren, kan de invloed van zijn vader zijn of zijn groeiende teleurstelling in de theologie zijn geweest. In Orléans en later in Bourges komt hij in aanraking met een vorm van het humanisme, de wereldbeschouwing die een individu centraal stelt, wat hem erg aansprak. Hij had wel door dat er dingen niet klopten in de kerk, maar kon de kerk niet loslaten. Na de dood van zijn vader keerde hij in 1531 terug naar Parijs, om met zijn humanistische studiën verder te gaan. Het leek alsof hij meer de kant op ging van het Humanisme, maar dit bleek niet waar te zijn, toen hij op de Allerheiligendag in 1533 duidelijk liet merken dat hij en zijn rector achter de Reformatie, de kerkhervorming stonden. Katholieken waren hier niet blij mee. Calvijn en de rector moesten direct vluchten. Toen ze gepakt werden, werden ze verbannen door de Raad van de stad. Hierna kwam een ommekeer in zijn leven. Calvijn bekeerde zich plotseling. Hij veranderde in één keer van katholiek naar iemand die zich meer bij de Reformatie thuis voelde. Hij ging hierna naar Straatsburg. Hier trouwt hij met Idelette van Buren. In 1546 wordt er een zoon geboren, maar die overlijdt al snel. In Straatsburg leert hij Melanchton en Bucer kennen. Vooral Bucer oefent hier grote theologische invloed op Calvijn uit. In 1539 verschijnt het eerste psalmboek met 18 psalmen met daarbij een Geloofsbelijdenis(om z’n godsdienstige overtuiging legt men een verklaring af), de Lofzang van Simeon en de Tien geboden. Vijf van deze psalmen zijn door Calvijn Calvijn zelf berijmd. Op 27 mei 1564 stierf Calvijn geheel uitgeput door talloze ziekten. Het werk van Johannes Calvijn Johannes Calvijn predikte voor de "ondergrondse kerk" in Frankrijk. Ook heeft hij zijn 'Institutie' geschreven en een boek 'over de zieleslaap'. Hij schreef deze boeken omdat hij voelde dat er behoefte aan was. De Institutie was in 1536 uitgekomen. Hij legde de gereformeerde leer daar op een eenvoudige manier uit. Veel protestanten deden dan ook grote moeite om dit boek in handen te krijgen. In de Institutie zette hij de christelijke leer uiteen aan de hand van de 10 geboden, de geloofsartikelen en onze Vader. Zijn eerste periode in de stad Genève duurde van 1536 tot 1538. In die tijd had Calvijn commentaar op het vierde kerkelijke ambt. Calvijn eiste dat het diakenambt(een ambtsdrager in de protestantse kerk die zich met de hulpverlening bezighoudt) een afzonderlijk ambt zou worden, met eigen functies en verantwoordelijkheden. Ook stelde hij een geloofsbelijdenis op. De mensen moesten immers weten wat het Hervormd zijn inhield. In Genève was de Hervorming al een feit geworden, doordat alle burgers in 1536 tijdens een volksvergadering beloofd hadden, dat ze volgens het Evangelie en het Woord van God wilden leven. De prediker en geestelijk leider van Genève was Farel. Iedereen in Genève was Hervormd, maar toch klopte er volgens Farel nog veel niet en daarom moest volgens hem de Hervorming opnieuw worden opgebouwd. Alleen voelde hij zich daar zelf niet goed genoeg voor. Daarom vroeg hij toen hij hoorde dat Calvijn in de stad kwam, of hij deze taak op zich wilde nemen. Eigenlijk wilde Calvijn dit niet, want hij wilde gaan studeren, op de achtergrond blijven en schrijven. Toch wist Farel hem over te halen, waardoor Calvijn in Genève bleef. Hij werd hier bepaald niet met open armen ontvangen. Genève had dan wel voor de Reformatie gekozen, maar toch was het geen Hervormde stad, want er waren nog genoeg mensen die vrij wilden zijn in elk geloof. Ze wilden ook niet bij de Roomse kerk horen. Toch wilden ook de Hervormden niet altijd naar Gods Woord leven. Daarom werden er regels op gesteld, zoals verplichte zondagrust, die als typisch calvinistisch werden beschouwd. Hield men zich niet aan de regels, dan volgden er boetes. Toch betekende deze regels niet dat ze ook werden gehandhaafd, waardoor ook het verzet toenam. Het duurde toen ook twee jaar, voordat de Farel en Calvijn uit de stad verbannen werden. Het conflict tussen die twee spitste zich vooral op twee dingen: de verhoudingen van de staat en de kerk, en de handhaving van de kerkelijke tucht. Het eerste conflict kwam doordat de Raad van de stad niet alleen op burgerlijk terrein, maar ook op kerkelijk terrein alles wilde regelen. Calvijn vond dit niet goed, omdat hij vond dat de Raad van de stad zich niet met kerkelijke zaken bezig moest houden. Het tweede conflict ontstond door het algemeen Zwitserse model dat zei dat mensen zelf vrij waren om deel te nemen aan het heilig avondmaal en dat de kerk geen persoonlijke tucht(gedragsregels) mocht uitoefenen. Calvijn vond echter dat de kerk wel persoonlijke tucht mocht uitoefenen. Toen hij uit Genève was verbannen was, vertrok hij na enige aarzeling naar Straatsburg. Hij verbleef daar van 1538 tot 1541. Hij beleefde hier de gelukkigste jaren van zijn leven. Hij wilde zich daar bezig gaan houden om een tweede druk van zijn Institutie te schrijven. Maar daar kwam eerst niet veel van terecht, omdat hij daar predikant werd van een Franse vluchtelingengemeente, waar hij zich thuis voelde en waar de mensen naar hem luisterden. Deze gemeente was de eerste die de kerkelijke tucht aanvaarde. Doordat het hier zo goed verliep, kon hij zelfs tijd vrij maken voor het schrijven van de tweede druk van de Institutie. Hij is toen ook begonnen met het schrijven van commentaren op de Bijbel. Ook werkte hij in die tijd veel met wederdopers en Luthersen. Hij ontmoette hier Martin Bucer, de hervormer van Straatsburg, maar ook ontmoette hij hier de weduwe Idelette van Buren, waarmee hij later trouwde. Tijdens zijn tijd in Straatsburg ging het in Genève nog steeds de verkeerde kant op. Het gevolg van de situatie in Genève was, dat Calvijn terug werd geroepen om weer in Genève te gaan werken. Eerst wilde hij niet meer terug keren naar Genève, omdat hij zich hier in Straatsburg thuis voelde en omdat hij er niet veel voor voelde om weer opnieuw terug te keren naar Genève waar hij alleen nog maar ellende heeft meegemaakt. Opnieuw moest Farel Calvijn overhalen en ook dit keer lukte dat, Calvijn ging weer naar Genève. Zijn tweede verblijf in Genève duurde van 1541 tot 1564. Voor zijn terugkeer had hij wel een voorwaarde vatgesteld. Hij wilde namelijk de kerkelijke tucht weer instellen. Daarom begon hij direct met het schrijven van de kerkorde. Ook moest er een onafhankelijke kerkenraad worden samengesteld. Dit vond de Raad van de stad niet zo prettig, omdat ze het liefst alles zelf regelden. Hierdoor gebeurde het nogal eens dat het stadsbestuur onder druk kwam te staan. Maar het is hem toen wel gelukt.
De belangrijke gebeurtenissen in de 16e eeuw. Reformatie betekent letterlijk hervorming. Hier wordt bedoeld: de kerkhervorming. Het begin van de Reformatie is op 31 oktober 1517. Dit is de dag waarop de Rooms-katholieke monnik Maarten Luther een plakkaat op de deur van de kerk van het plaatsje Wittenberg in Duitsland spijkerde, waarop hij 95 stellingen had geschreven. Men kon in die tijd bewijzen kopen waarop stond dat je een bepaalde hoeveelheid straf voor zonden had afgekocht. Deze gang van zaken was voor Luther de aanleiding om in actie te komen. Het was zijn bedoeling om (zo ging dat in die tijd) met zijn stellingen een soort 'brede maatschappelijke discussie' op gang te brengen. In het begin had niemand zin om op zijn stellingen in te gaan, maar toen er beschuldigingen van ketterij werden ingediend bij de paus, werd Luther in de gelegenheid gesteld om zijn stellingen te verdedigen. Het leek dat Luther veel tegenstanders had. Maar later bleek Luther veel medestanders te hebben. In veel plaatsen ging men de leer van Luther volgen. Luthers mening was; dat de vergeving van zonden niet verdiend kon worden door het doen van goede werken (laat staan door het kopen van bewijzen), maar alleen kon worden verkregen door het geloof in Jezus. Ook in andere landen vonden Luthers stellingen veel steun. In de loop van de 16e eeuw groeide het protestantse geloof zich verder in Frankrijk uit, naar het voorbeeld van de hervormer Calvijn. De aanhangers van deze protestantse leer werden in Frankrijk de Hugenoten genoemd. Het woord 'Hugenoten' betekent een Franse protestant in de 16e en 17e eeuw. In de 2de helft van de 16de eeuw komt deze naam voor als een soort scheldnaam voor de Franse protestanten. Het waren vooral erg strenge protestanten en leefden dus precies volgens de woorden van Calvijn. De Hugenoten begonnen een godsdienstige stroming. Ook kwam er een politieke stroming, ze kregen zo meer invloed op de politiek in Frankrijk. In de loop van de 16e eeuw breidde het protestantse geloof, naar het voorbeeld van de hervormer Calvijn, zich steeds verder over Frankrijk uit. De Hugenoten hadden veel aanhangers onder de adel en de burgers van de grote steden. Hun leider heette Gaspard de Coligny. Hij zocht naar een evenwicht tussen de godsdienstvrijheid van de Hugenoten en het nationale belang. Hugenoten waren met name geïnteresseerd in het onderwijs, daardoor kwamen veel geleerden en andere hoge klassen mensen, die van oorsprong Hugenoten waren. Na de Hervorming werd het calvinisme ook in Frankrijk steeds populairder, in het ook bij de eenvoudige priesters, monniken en lagere adel. Rond 1560 was zelfs bijna 50% van de Franse adel calvinist. De Hugenoten werden steeds sterker. Dit kwam doordat ze zich steeds beter begonnen te organiseren. Dit was dus nadelig voor de Franse koning die niet alleen Katholiek was, maar ook probeerde om nog meer macht te krijgen. De Hugenoten vormden daarvoor een bedreiging. De koning was dus fel tegen het Protestantse geloof, dit leidde tot bloedige godsdienstoorlogen en moordpartijen tussen de Hugenoten en de Katholieken. Een bekend voorbeeld hiervan is de Bartholomeüsnacht waarin duizenden Hugenoten zijn vermoord. Deze moordpartij vond plaats in de nacht van 23 op 24 augustus 1572. Pas in 1598 kwam er tijdelijk een einde aan de godsdienstoorlogen. Dit kwam omdat koning Hendrik IV het 'Edict van Nantes' afkondigde, dat voor volledige vrije godsdienstoefening zorgde. Waarom was Johannes Calvijn belangrijk in de 16e eeuw? Calvijn heeft een grote invloed gehad op het geloof en op de wijze hoe de mensen leefden en soms nog leven. Door zijn theologie en vooral door zijn boek de “Institutie” ontstond het calvinisme. Binnen het calvinisme staat de zonde van de mens centraal. Door te leven naar het woord van god kan de mens genade ontvangen en in de hemel komen. Op dit principe zijn de protestantse kerken in vooral Nederland gebaseerd. “De leer van Calvijn” was een beleving die alle lagen van de bevolking richtlijnen voor het dagelijkse leven gaf. Net als Luther ging Calvijn door voor rechtvaardiging in het geloof. De staat was er om de kerk te beschermen en wanneer zij hierin tekort schoten, mochten de klassen in opstand komen tegen de vorst. In tegenstelling tot Luther vindt Calvijn echter dat het christendom de staat moet christianiseren tot een religieuze maatschappij. Volgens Calvijn behoorde de kerk richtlijnen te geven voor het godsdienstige en het maatschappelijke leven. Ook moest de overheid de richtlijnen van de kerk volgen en met haar gezag het geloof in God bevorderen. Bij het opstellen van de richtlijnen wilde Calvijn, dat het leven weer zou worden als in de eerste tijd van de Christenheid. Het was hem er om te doen, dat de beginselen van de Bijbel door de mensen, in hun dagelijkse manier van leven, zou worden gevolgd. Een belangrijk punt in de leer van Calvijn is dat de mensen in zonde zijn geboren en dat ze zich tot God moeten richten om veilig te kunnen leven. Leven volgens de richtlijnen van God en de bijbel was daarom heel belangrijk. Volgens Calvijn is de kerk de plaats waar Gods woord verkondigt wordt. Belangrijk vond hij ook dat de kerk op een bepaalde manier was georganiseerd. Daarom benoemde hij in de kerkorde 4 ambten: Predikanten, Doctoren of Leraars, Ouderlingen en Diakenen
De predikanten bedienden het Woord en de Sacramenten. Met het tweede ambt bedoelde Calvijn de leraren in de scholen en later degenen die werkten aan de opleiding van de predikanten. De ouderling was het derde ambt. Volgens Calvijns ambtsopvatting heeft de ouderling de centrale plaats in de regering van de kerk. De ouderling gaat, om dit opzicht uit te oefenen, op huisbezoek. Vindt hij dat de mensen niet volgens de leer van kerk leven, dan kan hij via de kerk de mensen ter verantwoording roepen. Het vierde ambt is dat van de diakenen. Calvijn kende twee soorten diakenen: de beheerders van de kerkelijke fondsen en de verzorgers van zieken en behoeftigen. Vandaar dat men vroeger de armenzorg en ziekenzorg vanuit de kerken had. Calvijn heeft een enorme betekenis gehad voor de ontwikkeling van het onderwijs. Nu moest er als vervolg op deze opleiding een theologische universiteit voor de opleiding van predikanten komen. Hierbij had Calvijn niet alleen het oog op Genève, maar ook op de kerken in het buitenland. Ook een juridische universiteit kon niet gemist worden, waar men opgeleid kon worden voor allerlei staatsambten. Er moest ook een medische faculteit komen omdat de mensen toch goede geneesheren nodig zou hebben. Hierbij heeft Johannes Calvijn opnieuw een grote betekenis voor het geheel van de samenleving. Wetenschappelijk gevormde dienaren van het Woord waren volgens Calvijns opvatting voor de kerk onmisbaar. Calvijns Academie is er gekomen. Er vond een algemene geldinzameling plaats waar ieder aan bijdroeg. Binnen de Academie werd onderscheiden in: -De “schola privata”. Hier in werd de Latijnse school voortgezet en deze vormt dus de vooropleiding. -De “schola publica”. Hierin werden de colleges gegeven in de verschillende opleidingen en vakken. Beza wordt de eerste rector van de nieuwe opleiding. Calvijn zelf geeft ook theologische colleges. Op 5 juni 1559 vindt de opening plaats in de St. Pierre. Vanwege ruimtegebrek door de groei van het aantal studenten gaven Calvijn en Beza hun colleges vanaf 1562 in de oude kerk “Notre-Dame-la Neuve”. In de loop van de 16e eeuw groeide het protestantse geloof zich verder in Frankrijk uit, naar het voorbeeld van de hervormer Calvijn. De aanhangers van deze protestantse leer werden in Frankrijk de Hugenoten genoemd. Het woord 'Hugenoten' betekent een Franse protestant in de 16e en 17e eeuw. In de 2de helft van de 16de eeuw komt deze naam voor als een soort scheldnaam voor de Franse protestanten. Deze bijnaam wordt vervolgens door henzelf als erenaam gekozen. Zij waren voorstanders van het verzetsrecht tegen de Franse overheid. Doordat ze de leer van Calvijn volgden zwoeren zij het katholieke geloof af. Het waren vooral erg strenge protestanten en leefden dus precies volgens de woorden van Calvijn. De Hugenoten begonnen een godsdienstige stroming. Later kwam er ook een politieke stroming, ze kregen dus meer invloed op de politiek in Frankrijk.