Roken en de agekey

*Inleiding Ik houd mijn betoog over roken, omdat het een onderwerp is dat maatschappelijk relevant is. Ik zag laatst op een sigarettenautomaat de tekst “sigaretten trekken? Leeftijd checken!” staan en hoewel ik zelf niet rook wilde ik wel weten wat ze daar precies mee bedoelde. Ik vertel nu eerst iets over roken in het algemeen en daarna iets over de agekey. *Feiten en cijfers In Nederland rookt 34% van de volwassen bevolking. Verdeeld naar geslacht is dit 37% van de mannen en 31% van de vrouwen. Het gemiddelde verbruik bedraagt iets meer dan 20 sigaretten per dag. In 1967 was dat nog maar bijna 13 sigaretten per dag. Van de jongeren (15-19 jaar) rookt bijna 45%. Er lijkt een trend waarneembaar onder jongeren van 13-14 jaar eerder te beginnen met roken. Er zijn geen verschillen tussen jongens en meisjes. Van alle rokers hoort 23% tot de zogenaamd tevreden rokers. Zij overwegen niet te stoppen. 43% wil wel stoppen, maar niet binnen een half jaar. De rest, ruim een derde, wil binnen een half jaar stoppen. In totaal wil dus uiteindelijk 75% van het roken afkomen. Roken is de belangrijkste vermijdbare oorzaak van ziekte en sterfte in Nederland. Geschat wordt dat 17% van de totale sterfte (23.000 doden per jaar) toegeschreven kan worden aan roken. *Wat zit er in een sigaret? In tabaksrook zitten meer dan 4000 stoffen. De meeste stoffen zijn schadelijk voor je gezondheid. Door te roken komen deze stoffen in je lichaam. Een filter op een sigaret houdt nauwelijks iets van deze stoffen tegen. De drie belangrijkste schadelijke stoffen in een sigaret zijn teer, nicotine en koolmonoxide. Nicotine is de stof die ervoor zorgt dat rokers verslaafd raken aan hun sigaret. Nicotine geeft de roker een kick, net als een drug. Wanneer er niet genoeg nicotine in het lichaam van een roker zit, vraagt het lichaam om meer. Rokers willen dan een nieuwe sigaret. Teer bestaat uit een mengsel van vaste stoffen. Die teer blijft in je longen plakken. Het zorgt ervoor dat je luchtwegen niet meer goed worden schoongemaakt. Teer veroorzaakt ook de bruine aanslag op de vingers en tanden van rokers. Ook in de gordijnen en op het behang in ruimtes waar veel gerookt wordt, kun je de bruine aanslag van de teer goed zien. Koolmonoxide is een kleur- en reukloos gas. Het ontstaat bij de verbranding van tabak. Als je er heel veel tegelijk van inademt, kun je stikken.
*Nadelen van roken Als je rookt werkt het schoonmaaksysteem in je neus en luchtwegen niet goed, omdat tabaksrook stoffen bevat die de slijmcellen irriteren. Zo ontstaat er gemakkelijk een infectie. Daarnaast knijpen de bloedvaatjes zich een beetje dicht door de nicotine, zodat het hart het bloed extra hard moet pompen. Daardoor hebben rokers vaak last van koude voeten en handen. Ook zorgt nicotine ervoor dat bloedplaatjes makkelijk gaan klonteren. Zo'n klontje kan een nauw bloedvat helemaal verstoppen. Als dat in de hartspier zelf gebeurt, ontstaat er een hartinfarct. Een deel van het hart krijgt dan geen zuurstof meer en gaat dood. Verder maakt koolmonoxide de wanden van de bloedvaten ruw. Daaraan blijven vettige stoffen (cholesterol) uit het bloed gemakkelijker vastplakken. De bloedvaten worden daardoor nauwer en het bloed stroomt er dan minder goed doorheen. Ook wordt je uithoudingsvermogen slechter, doordat koolmonoxide zich bindt aan een deel van je rode bloedlichaampjes. Die kunnen daardoor geen zuurstof meer naar de cellen brengen. Door teer worden de luchtwegen niet meer goed schoongemaakt en stoffen uit teer verlammen de trilharen. Het vuile slijm wordt niet meer goed afgevoerd en er ontstaan ontstekingen. Doordat het schoonmaaksysteem niet meer goed werkt, zakt het slijm met alle teer steeds verder de longen in. Bij het ophoesten van het slijm springen de longblaasjes die niet meer zo elastisch zijn kapot zodat er steeds minder overblijven. Hoe minder het er worden, hoe moeilijker het wordt om zuurstof op te nemen. Uiteindelijk krijg je veel te weinig zuurstof en krijg je het van de geringste inspanning al benauwd. *Verslaving Volgens wetenschappers bestaan er twee soorten verslaving: Lichamelijke verslaving en geestelijke verslaving. Rokers zijn meestal lichamelijk èn geestelijk verslaafd. Rokers zijn lichamelijk verslaafd aan nicotine. Dat betekent dat het lichaam van een roker een sterke behoefte heeft aan die nicotine. Wanneer er niet genoeg nicotine in het lichaam zit, krijgt de roker ontwenningsverschijnselen. Die ontwenningsverschijnselen kunnen bij iedereen verschillend zijn. Ontwenningsverschijnselen zijn bijvoorbeeld prikkelbaar, rusteloosheid, angstig, last van slapeloosheid en concentratieproblemen. Ontwenningsverschijnselen zijn niet gevaarlijk, maar zorgen er vaak voor dat mensen zich heel rot voelen. Om de ontwenningsverschijnselen te laten verdwijnen, gaat de roker roken. Zo komt er dan weer voldoende nicotine in hun lichaam. Geestelijk verslaafd zijn, heeft niets te maken met de nicotinebehoefte van het lichaam, maar met de gewoonte van het roken. Mensen roken namelijk vaak op vaste momenten of om een bepaalde reden. *Manieren om het aantal rokers te verminderen  De reclames met de telkens terugkerende tekst “maar ik rook niet”. Hierin wordt uitgedrukt dat roken helemaal niet stoer is. Het is een jeugdig persoon die de tekst uitspreekt, dus jongeren zullen zich aangesproken voelen.  Waarschuwingen op het sigarettenpakje. Deze zijn sinds mei afgelopen jaar verplicht. Ook de waarschuwingen bij advertenties zijn verplicht.  Er zijn verschillende organisaties die zich inzetten om mensen te laten stoppen met roken. *Agekey© Op 1 januari 2003 is een gedeelte van de nieuwe Tabakswet in werking getreden. Als gevolg hiervan is het sinds die datum overal verboden tabaksproducten te verkopen aan jongeren onder de 16 jaar. Omdat op het laatste moment door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport extra eisen zijn gesteld aan het systeem, voorziet de wettelijke regeling in een overgangsperiode om sigarettenautomaten om te bouwen. Leeftijdscontrole via chipkniptechnologie bij tabaksautomaten zal daarom op zijn vroegst per april 2003 kunnen worden gerealiseerd. Vanaf dan zullen tabaksproducten via automaten alleen verstrekt worden nadat de bank- of Chippas met de geactiveerde AgeKey in de automaat is ingevoerd. Je kunt vervolgens betalen met contant geld, de Chipknip of met een combinatie van beide. Als je in een winkel sigaretten wilt kopen mag de winkelier naar een legitimatiebewijs vragen om de leeftijd te controleren. Doet de winkelier dit niet en ben je onder de 16, dan krijgt hij bij de eerste keer dat dat gebeurd een boete van €450,00. Deze boete kan oplopen tot €4500,00 als dit 3 keer voorkomt in 5 jaar. Consumenten van 16 jaar en ouder kunnen de AgeKey, na legitimatie, wel alvast gratis laten activeren op een bank- of Chippas op één van de grotere Postkantoren in Nederland. Het activeren van de AgeKey gebeurt op postkantoren, omdat die geen rechtstreeks belang hebben bij tabaksverkoop. Zo is de betrouwbaarheid groot en kan de activering snel worden uitgevoerd, omdat de postkantoren door het hele land zitten. De AgeKey is ontwikkeld door de Landelijke Belangenvereniging van Tabaksdistributeurs Nederland (LBT) en British American Tobacco The Netherlands B.V. (BAT) in samenwerking met Interpay. *Mijn mening Ik vind de agekey onzin en daar heb ik een aantal redenen voor: Als rokers onder de 16 jaar willen roken, vragen ze wel aan iemand anders sigaretten te halen. De agekey is gratis en wordt dus door het volk betaald, zodat niet-rokers betalen voor rokers. Als je toevallig even sigaretten wilt trekken, kan dat niet, want je moet perse met je bank- of chippas eerst de automaat ontgrendelen en dan pas betalen met geld of chip. De agekey is niet in ieder café verplicht, alhoewel de cafébazen er voor moeten zorgen dat geen kinderen onder 16 sigaretten trekken. Als mensen uit het buitenland hierheen komen, kunnen ze geen sigaretten uit de automaat halen, omdat er geen agekey opzit, en er ook niet op bevestigd kan worden.