Cultuur

Inhoudsopgave 1. Inleiding
2. Wonen
3. Voeding
4. Kleding
5. Het geloof en feesten
6. Het omgaan met vrouwen
7. Het opgaan van mensen met een andere cultuur
8. Conclusie 1. Inleiding Dit werkstuk voor het vak “Verzorging” gaat over het verschil tussen de Nederlandse cultuur en de Turkse cultuur. Wat betekent cultuur eigenlijk? In het woordenboek staat “het geheel van geestelijke verworvenheden van een land, volk, enzovoorts; beschaving”. Cultuur heeft dus te maken met de specialiteiten van een volk, en met de gewoontes en gebruiken van een volk. Het gaat dus over de manier waarop de mensen van een bepaald volk leven, en die anders is dan die van sommige andere volken. In mijn werkstuk zal ik een vergelijking maken tussen de Nederlandse cultuur en de Turkse cultuur. 2. Wonen In de jaren ’50, ’60 en ’70 van de twintigste eeuw kwamen er van uit verschillende landen, waaronder Turkije, gastarbeiders naar Nederland. Nederland had te weinig werkkracht en had hulp nodig van buitenlanders. De Turken die naar Nederland kwamen waren meestal mannelijke arbeiders die alleen naar Nederland waren gekomen, zonder hun gezin. Ze woonden dan ook vaak in kleine huisjes of op kamers bij iemand thuis. De meeste gastarbeiders hadden geen groot loon. Het geld dat ze konden sparen werd naar hun familie in Turkije opgestuurd. De gastarbeiders waren gelukkig in Nederland, maar misten hun familie. Ze lieten hun vrouw en kinderen naar Nederland overkomen: gezinshereniging. Tot op de dag vandaag wonen Turken in Nederland vaak in volksbuurten, in het centrum van gemeentes of net daar buiten. In veel gevallen zijn dit goedkopere woningen. Omdat de van oorsprong Nederlandse bevolking is vaak verhuisd uit die wijken, waardoor er veel allochtonen wonen in die wijken.
3. Voeding Het Turkse eten is lekker, wat ik tot nu toe heb gehoord. De Turkse keuken is de derde plaats van de wereldranglijst na de Chinese en de Franse keuken. Veel recepten zijn in der loop der jaren onder invloed van verschillende culturen van generatie op generatie doorgegeven. Het hoofdbestanddeel van de Turkse keuken is lamsvlees. De boven houtskool gegrilde lamspies wordt ‘’pip kebab’’ genoemd. Lamsvlees dat om een verticale staande spies gewikkeld en gegrild wordt, noemt men “doner kebab“. In een groot aantal gerechten komt men aubergine tegen, zoals karnyyarik, hun karbeoendi, patycan salat, patycan dolmasy. Pilav is een bekend rijstgerecht, borek is bladerdeeg gevuld met vlees of kaas. Een delicatesse is een Turkse yoghurt. Dolma’s zijn wijnbladeren, gevuld met groene pepers en gekruide rijst. De bereiding van Turkse gerechten kost tijd en begint al bij het zorgvuldig uitzoeken van de verse ingrediënten op kleurrijke markten waar men allerlei soorten groenten, kruiden en fruit vindt. In Nederland gebruikt men meestal twee broodmaaltijden per dag. Je kunt er dan ook veel soorten brood en broodbeleg kopen. Nederlanders die in het buitenland wonen missen vooral Hollandse kaas, hagelslag en pindakaas. ’s Middags of ’s avonds wordt er warm gegeten. De warme maaltijd bestaat meestal uit gekookte groente, aardappelen, vlees en jus. Soms worden de aardappelen en de groente door elkaar gestampt. Dan wordt het eten stamppot genoemd. Het is duidelijk dat er wel veel verschillen zijn tussen het Turkse en Nederlandse eten. De laatste tientallen jaren zijn er wel veranderingen in de Nederlandse eetgewoonten. Door de komst van gastarbeiders is de keuze voor niet-Hollandse gerechten heel veel groter geworden. We kunnen nu naar de Chinees gaan, de Griek, de Turk, de Italiaan, noem maar op! 4. Kleding Het dragen van een sluier is iets wat in het Westen met veel onbegrip wordt aangezien. Het is ook een beetje raar, dat vrouwen in de twintigste eeuw nog steeds traditionele kleren aan moeten doen, terwijl de mannen wel Westerse pakken en spijkerbroeken dragen. Er is ook voor mannen traditionele kleding, maar bijna alleen fundamentalisten dragen dat. De sluier heeft alleen een grote symbolische betekenis. Maar het zit nog iets ingewikkelder, de vrouw die van top tot teen in de sluier over straat loopt, wordt gezien als een van de duidelijkste aanwijzingen dat vrouwen ondergeschikt zijn aan mannen. Het is echter zo dat een vrouw helemaal bedekt met sluier en hoofddoek iets anders gaat doen dan huishouden, zij gaat bijvoorbeeld onderwijs volgen. Niet alleen is de sluier voor veel vrouwen een manier om aan de buitenwereld hun trouw aan hun geloof te laten zien, ook staat zij symbool voor haar veiligheid. De bescherming voor de blik van mannen die de sluier biedt is van onschatbare waarde. Wanneer je aan een vrouw vraagt waarom zij een sluier draagt zal zij waarschijnlijk antwoorden dat zij mannen op die manier minder aanleiding geeft tot onzedelijk gedrag en dat de sluier haar de kans geeft zichzelf tegen mannen te beschermen. Aan de andere kant worden vrouwen door mannen ook wel afgeschilderd als wilde katten die hen op alle mogelijke manieren proberen te verleiden tot het uiten van hun drang naar seks. In beide formuleringen gaat het om zedelijkheid, waaraan in de Islam hoge eisen worden gesteld. Zo mogen mannen op geen enkele manier mogelijk toegeven aan hun verleiding vrouwen aan te raken en / of naar vrouwen te kijken. Dit gaat zelfs zo ver dat mannelijke studenten gynaecologie alleen naar (afbeeldingen van) het vrouwelijke voortplantingsorgaan mogen kijken wanneer zij anders niet zullen slagen voor hun examen. Vrouwen aan de andere kant mogen mannen op geen enkele manier verleiden tot onzedelijk gedrag. Als we kijken naar de Turkse vrouwen in Nederland, dan zien we dat ze niet allemaal een sluier of hoofddoekje dragen. In de loop van de tijd hebben veel Turkse vrouwen zich min of meer aangepast aan de Nederlandse cultuur. Ook in Turkije zelf dragen niet alle vrouwen een hoofddoekje of sluier. Waarom leek het dan dat alle Turkse vrouwen in Nederland wel een hoofddoekje droegen? Vooral de jongere generatie Turkse vrouwen is veel mondiger en heeft de behoefte om zich meer aan te passen aan de Nederlandse cultuur. Dit is een vorm van aanpassing en integratie. 5. Het geloof en feesten Hieronder wordt een groot aantal Nederlandse en Turkse feesten en gebruiken besproken, waarvan sommige met het geloof te maken hebben. Ik heb er voor gekozen om afwisselend Nederlandse en Turkse feesten en gewoonten te bespreken. 5.1 Het kinderfeest Op 23 april 1920 kwam het eerste Turkse nationale parlement bijeen in de nieuwe hoofdstad Ankara. Deze dag is uitgeroepen tot de “Dag van het Kind“. In Turkije hebben alle kinderen op 23 april vrij. Er worden optochten gehouden en alle kinderen vieren feest. 5.2 Oud en nieuw Zowel de Turken als de Nederlanders vieren “Oud en Nieuw”. Oud en nieuw hebben zowel met geloof als met feesten te maken. Uiteraard is het kruit een Chinese uitvinding. Vroeger dachten de mensen met behulp van vuurwerk geesten weg te jagen. Later wisten de mensen dat het niet zo was, maar het wordt nu zowel voor de lol afgestoken als de viering van de jaarwisseling. 5.3 Sint-Nicolaas Zo’n zestienhonderd jaar geleden woonde bisschop Nicolaas in Turkije. Later is hij in Spanje gaan wonen. Elk jaar komt Sinterklaas nog steeds met vele Pieten per stoomboot uit Spanje. Op 5 December, de avond voor zijn verjaardag, wordt in Nederland Sinterklaasavond gevierd. Tijdens dit familiefeest krijgen kinderen cadeaus. De grotere kinderen en volwassen maken vaak surprises voor elkaar. Bij deze grappige verpakte cadeautjes zit meestal een versje of een rijmpje. De knecht van sinterklaas heet Zwarte piet.
5.4 Hennafeest Een Turkse bruid viert op de avond voor de bruiloft, samen met vrouwen van haar eigen familie en die van de bruidegom, haar vriendinnen en de buurvrouwen, het hennafeest. Er wordt muziek gemaakt en gedanst. Eén van de mooiste dansen is de kaarsendans. In een donkere kamer dansen de vrouwen met kaarsen in hun handen rond de bruid. Aan het eind van de avond worden de pinken, de handpalmen en de voetzolen van de bruid met hennapasta versierd. Daarna versieren de vrouwen elkaar. Iedereen gaat die nacht met de handen en voeten in verband naar bed. Als de doeken er op de ochtend van de bruiloft af gehaald worden, is alles mooi rood gekleurd. Henna is niet alleen goed voor je huid en je haren….het brengt ook geluk. 5.5 Beschuit met muisjes Als er een baby geboren is, is het feest. Bijna overal in Nederland wordt getrakteerd op een beschuit met muisjes. Om de geboorte en de naam van de baby aan familie, vrienden en kennissen door te geven versturen de ouders geboortekaartjes. 5.6 Suikerfeest Als op de laatste dag van de vasten (ramadan) de nieuwe maansikkel te zien is, gaat overal een luid gejuich op. De vastenperiode is afgelopen! Overal wordt het suikerfeest gevierd en de kinderen krijgen snoep. Omdat de profeet Mohammed op de morgen na het vasten vroeg opstond, zich baadde en nieuwe kleren aantrok, doen de moslims dit ook. Na de feestelijke gebedsbijeenkomst, waaraan ook vrouwen en kinderen deelnemen, gaat men bij elkaar op bezoek. Het is de gewoonte om deze dag graven van overleden familieleden te bezoeken. 5.7 Offerfeest Het offer - of slachtfeest is een feest voor alle moslims over de hele wereld. Het begint op de tiende dag van de twaalfde maand van het islamitische jaar. Met dit feest herdenkt men dat Abraham zijn zoon moest opofferen aan God (Allah). Gelukkig stuurde een aartsengel hem een schaap om in plaats van zijn zoon te offeren. Iedere familie, die het kan betalen, offert een dier. Meestal een schaap, maar soms ook een geit, een koe of een kameel. Eén deel van het geslachte schaap is bestemd voor de armen, één deel is voor vrienden en één deel voor het eigen gezin. Het offerdier wordt op een bepaalde manier geslacht. Het dier mag niet onnodig lijden en moet in één keer dood zijn. Hiervoor bestaan strenge voorschriften. Voor men met het slachten begint, wordt er een gebed opgezet 5.8 Besnijdenis De besnijdenis is één van de belangrijkste gebeurtenissen in het leven van een moslimjongen. Vaak draagt de jongen die besneden wordt een speciaal feestkostuum.
5.9 Doop Meestal wordt een kind vóór zijn eerste verjaardag gedoopt. In de kerk wordt het hoofd van de baby besprenkeld met water. Daarmee wordt het kind van God. De baby wordt opgenomen in de geloofsgemeenschap. De ouders moeten beloven dat ze hun zoon of dochter een christelijke opvoeding zullen geven. 5.10 Eerste communie Alle katholieke jongens en meisjes doen, als ze ongeveer 7 jaar zijn, hun eerste heilige communie. De kinderen mogen dan voor het eerst deelnemen aan de maaltijd van Jezus. De communicantjes dragen, voor deze plechtige gelegenheid, prachtige kleren. Familie, vrienden en kennissen komen hen feliciteren en geven cadeaus. 5.11 Pasen Pasen is voor christenen het feest waarop herdacht wordt dat Jezus uit de dood is opgestaan. Dit feest valt op de zondag en maandag na Goede Vrijdag. Gelovigen gaan op eerste paasdag naar de kerk. Heel vroeger werd in deze tijd het lentefeest gevierd: een feest met eieren, kuikens en lammetjes als symbool van nieuw leven en vruchtbaarheid. Veel kinderen zoeken met Pasen naar beschilderde eieren die de volwassenen in de tuin of in het bos verstopt hebben. In het oosten van Nederland worden paasvuren van gesnoeid hout aangestoken en verbrand. 6. Omgaan met vrouwen 6.1 De plichten van de vrouwelijke Turken De vrouw heeft een aantal plichten binnen de islam, deze zijn: ze moet 5 maal per dag bidden en minstens 1 maal in haar leven op bedevaart zijn geweest. Verder moet ze deze plicht zo goed als mogelijk uitvoeren. De vrouw is onderdanig aan de man, ze moet hem dus gehoorzamen en ze moet zwijgen voor een man. In een streng gelovig land moet ze een sluier dragen en soms moet ze zelfs van top tot teen ingepakt zijn. Ze moet trouw zijn aan haar man. Ze moet haar kinderen borstvoeding geven, voor zover dat mogelijk is. Ze moet het huishouden organiseren. Ze moet respect hebben voor de vader, de moeder en de naaste familieleden van de man zolang dat binnen de perken blijft. In geval van moslims die zich zeer streng aan de Islamitische wetten houden, gelden de volgende regels: alle westerse kleding, panty's, make-up, nagellak, parfum en sieraden zijn verboden, ook al zijn ze verstopt onder een burqa. Er zijn vrouwen van wie de lippen door de religieuze politie werden afgesneden omdat ze lippenstift op hadden. Vrouwen mogen hun haar niet kort knippen of hun wenkbrauwen epileren. Hoge hakken en sandalen zonder sokken zijn verboden, omdat die mannen « gek » zouden maken. Lachen in het openbaar is ook taboe, evenals hard praten of op klepperende schoenen lopen. Men heeft liever dat vrouwen het huis helemaal niet verlaten. Publieke toiletten en badhuizen voor vrouwen zijn gesloten. Vrouwen mogen niet zwemmen in openbare zwembaden en in zwembaden van hotels. Als ze al bij de rand mogen zitten terwijl de mannelijke huisgenoten zwemmen, moeten ze zich houden aan de verplichte klederdracht. Gelukkig zullen deze laatste regels niet gelden voor de meeste Turkse vrouwen, omdat ze in Nederland veel vrijer mogen zijn. Ook in Turkije zullen niet veel vrouwen op deze manier onderdrukt worden. 6.2 De plichten van de vrouwelijke Nederlanders De Nederlandse vrouwen zijn een stuk vrijer dan de Turkse vrouwen. De vrouwen hier in Nederland moeten niks. Ze mogen werken als ze willen. Ze zijn zeker niet onderdanig voor hun man, ze hoeven geen sluier te dragen. Ze hoeven het huishouden niet te organiseren: het is normaal als de huishoudelijke taken en de opvoeding van de kinderen door de man en de vrouw samen worden gedaan door de taken te verdelen.
6.3 Een goede molsim slaat soms zijn vrouw Als een vrouw bijvoorbeeld naar een andere man heeft gekeken of zonder toestemming naar buiten gaat, en ze wordt niet door haar man geslagen, dan geeft dit aan dat haar man het niet kan schelen wat ze doet. Een man die er niet in slaagt om zijn vrouw de regels van de profeet op te leggen is een slecht moslim. Bovendien is het huwelijk dan in zeer slechte staat. Een echt gelovige vrouw die heel lang niet geslagen is begint zich af te vragen of haar man nog wel van haar houdt. Zo zien Moslims dit, alleen deze gewoontes geven wel de ruimte aan sadistische mannen om hun vrouw te slaan en zich achter de regels van de Islam te verschuilen. En er is natuurlijk slaan, als in een tik, als symbool, en er is slaan waarmee de ander doelbewust zoveel mogelijk pijn wordt gedaan. Hoe hard dit slaan nou precies is, wat normaal is en wat niet is moeilijk te achterhalen. Hier werken twee verschillende (politieke) stromingen door elkaar. Westerse feministen die zeggen dat een man onder geen beding een vrouw mag slaan en moslims die zeggen dat vrouwen slaan af en toe nodig is om te laten zien dat de man betrokken is bij wat de vrouw doet en dat het hem wat kan schelen. Verder wijzen moslims erop dat dit slaan nooit hard is, maar dit is natuurlijk onbewijsbaar. Waarschijnlijk ligt de waarheid in het midden, het is alleen wel zo dat als een vrouw hard is geslagen ze nauwelijks juridische stappen kan ondernemen. Het systeem van slaan heeft dus volgens moslims veel goede kanten, waar wij in het bekrompen westen niet over praten. Maar het is wel riskant en het is dommig om te zeggen dat er geen vrouwen zijn die in de naam van God ontzettend hard geslagen worden en daar niks tegen kunnen doen. Als je zo leest hebben de Turkse vrouwen helemaal geen rechten. Maar vroeger was dat in Nederland ook zo. 7. Omgaan met de andere cultuur Hoe gaan Turken en Nederlanders met elkaar om? Gaan zij echt met elkaar om als gelijken, of is het meer een kwestie van accepteren van elkaar dat je er bent? In sommige gevallen gaan Turken en Nederlanders heel goed met elkaar om. Ze komen bij elkaar thuis, kennen elkaar en elkaars familie. In de meeste gevallen is dit niet zo. Ze kennen elkaar van het werk of de sportvereniging, maar hebben hier buiten geen contact met elkaar. Toch is er soms iets grappigs aan de hand. Neem bijvoorbeeld de miss World verkiezingen: dit jaar heeft een Turkse gewonnen. Maar ze is geboren en opgegroeid in Almelo, in Nederland dus! Nederlanders voelen het nu zo dat Nederland ook een beetje heeft gewonnen. Ik denk dat Nederlanders en Turken steeds meer met elkaar om zullen gaan. Turken en Nederlanders zullen trouwen, kinderen krijgen, en dat de kinderen half Turks-half Nederlands zijn. In de toekomst zullen de culturen zich dus steeds meer gaan mengen. 8. Conclusie Er zijn nog wel verschillen in de culturen van Nederlanders en Turken, maar de verschillen zullen in de tijd steeds kleiner worden. Nederlanders nemen Turkse gewoontes aan (eten van Turks brood, Turkse gerechten) en Turken vernederlandsen. Dit zal versnellen naarmate steeds meer Turken en Nederlanders met elkaar trouwen en kinderen krijgen. Ook zal het helpen als de Turken niet meer allemaal bij elkaar wonen in een wijk, maar meer en meer tussen de Nederlanders en andere mensen van een buitenlandse afkomst gaan wonen.