Acupunctuur

Acupunctuur Wat is acupunctuur? Acupunctuur is ook een voorbeeld van een alternatieve geneeswijze. Letterlijk betekent het ‘naaldsteken’, want ‘acus’ betekent naald en ‘punctura’ betekent het steken. Dit is ook precies wat er gedaan wordt: men prikt naalden in je lichaam om je levensenergie in evenwicht te houden. Oorspronkelijk komt acupunctuur uit China en het bestaat al meer dan 4000 jaar. Er zijn namelijk opgravingen gedaan van stenen naalden uit die tijd. In het bronzentijdperk werden de stenen naalden vervangen door metalen naalden. Die laatste gebruiken we nu nog steeds. In het oosten wordt acupunctuur niet alleen op mensen toegepast, maar ook op dieren. Deze geneeswijze gaat uit van de Chinese filosofie. Hierin worden twee belangrijke theorieën beschreven, die veel met acupunctuur te maken hebben. Dit zijn de Yin en Yangtheorie en de theorie van de vijf elementen: Yin en Yang Yin en Yang spelen een belangrijke rol in de Chinese filosofie en dus ook bij de acupunctuur. Yin is het vrouwelijke, het ontvangende. Dit houdt in dat Yin staat voor het negatieve, het donkere, de schaduw. Yang is het mannelijke, het scheppende. Yang is juist het positieve, het lichte, de zon. Yin en Yang zijn dus twee tegengestelde krachten, die in evenwicht moeten zijn. Samen vormen zij je levensenergie. Als Yin en Yang in evenwicht zijn, ben je gezond. Zo niet, dan ben je ziek. In het Yin en Yangteken kun je zien dat er in het witte deel een zwarte stip staat en in het zwarte deel een witte stip. Dit geeft aan dat iets nooit helemaal Yin of helemaal Yang is. Je levensenergie loopt in banen door je lichaam. Die energie heet ‘Qi’ of ‘Chi’ en de banen worden ook wel ‘meridianen’ genoemd. In 24 uur tijd stroomt de levensenergie door heel je lichaam heen. Als deze levensenergie dus niet meer in evenwicht is, kun je acupunctuur toepassen om dit te herstellen. Een acupuncturist prikt dan naalden in de energiebanen, waardoor hij energie toevoegt of afvoert. Dit wordt op speciale plaatsen gedaan, de zogenaamde ‘acupunctuurpunten’. Elke meridiaan hoort weer bij een bepaald orgaan. Om te zorgen dat Yin en Yang in je lichaam in evenwicht zijn, kun je het best zorgen voor een gezonde leefwijze. Dat kan bijvoorbeeld te maken hebben met je voeding. In granen bijvoorbeeld, zijn Yin en Yang in evenwicht. Maar zoete en zure voedingsmiddelen, zoals fruit, bladgroente en suiker, zijn Yin. Zoute en bittere voedingsmiddelen zijn Yang. Dit zijn bijvoorbeeld vlees en vis. In een goede voeding zitten veel granen en beperkte hoeveelheden Yin- en Yangvoedsel.
De vijf elementen De vijf elementen hebben veel te maken met Yin en Yang. Dit is ook een onderdeel van de Chinese filosofie. Het uitgangspunt van deze theorie is, dat alles voortdurend in beweging is. Dit gaat dus over energie, net zoals bij Yin en Yang. De vijf elementen zijn metaal, water, hout, vuur en aarde. Elke van deze vijf staat voor een seizoen. In China gaan ze niet uit van vier seizoenen, nee, zij kennen er zelfs vijf. Namelijk de herfst, de winter, de lente, de zomer en de nazomer. Metaal staat dus voor de herfst, water voor de winter, hout voor de lente, vuur voor de zomer en aarde voor de nazomer. Eigenlijk gebruiken de Chinezen nog een zesde element: het Keizerlijk Vuur. Dit element staat boven alle elementen en verbindt ze met elkaar. Aangezien Yin staat voor weinig energie, horen de herfst en de winter bij Yin. De lente en de zomer horen bij Yang, want deze staat voor veel energie. De nazomer, waarbij dus het element aarde hoort, staat in het midden tussen Yin en Yang. Dat komt omdat dit de periode is, die de groei van de lente en de zomer afsluit en de rust van de herfst en de winter inluidt. Elk element hoort ook weer bij bepaalde organen. Als er iets verstoord wordt in het lichaam, roept dat een reactie op van de tegengestelde kracht. Dat komt omdat het evenwicht hersteld wil worden. Als wij weten hoe en waar dit gebeurt, kunnen we het lichaam helpen om het evenwicht sneller te herstellen. De manier waarop dit gebeurt, heet acupunctuur. Hieronder kun je een tabel zien, waarin alle verbindingen van de elementen staan, bijvoorbeeld die met de verschillende organen van het lichaam: Hout Vuur Water Metaal Aarde
Dagritme Ochtend Middag Avond Nacht Namiddag
Richting Oost Zuid West Noord Centrum
Seizoenen Lente Zomer Herfst Winter Nazomer
Klimaat Wind Heet Droog Koud Vocht
Gedrag Beginnen Actie Afbouwen Rusten Bezinning
Organen Yin Lever Hart Long Nier Milt
Organen Yang Galblaas Dunne darm Dikke darm Blaas Maag
Uiting Schreeuwen Lachen Huilen Kreunen Zingen
Gevoelens Boosheid Vreugde Verdriet Angst Overdenken
Het lijkt allemaal heel ingewikkeld, maar als je het volgende voorbeeld eens leest, blijkt dat dit allemaal wel meevalt: Sommige mensen hebben vaak last van een ochtendhumeur. Zij vinden het moeilijk om ’s ochtends te beginnen en zijn gauw boos of prikkelbaar. In de bovenstaande tabel kun je zien dat ochtend, beginnen en boosheid bij het element hout horen. Het orgaan dat daar weer bij hoort, is de lever. Dus door de energie van de lever in beweging te brengen, wordt de verstoring in het evenwicht weer hersteld. Je hebt dan niet zo vaak meer een ochtendhumeur meer en vindt je het niet meer zo moeilijk om ’s ochtends op gang te komen. De behandeling Als blijkt dat je ziek bent, kun je dit zonder medicijnen oplossen door middel van acupunctuur. De oorzaken van een ziekte kunnen zijn: • Een verstoring van het evenwicht tussen Yin en Yang. Een teveel aan Yin veroorzaakt veel koude, slaperigheid en vermoeidheid. Een teveel aan Yang kan zorgen voor hitte, slapeloosheid en overactiviteit. • Een verstoring of een onregelmatigheid in de meridianen van de levensenergie (Qi of Chi) of in het bloed (in het Chinees ook wel Xue genoemd). Dit veroorzaakt pijn in een orgaan of in de loop van de meridianen. • Een tekort aan levensenergie (Yin en Yang) of bloed. Hierdoor zullen de organen minder goed functioneren. Als één van de volgende punten het geval is, worden er naalden in de acupunctuurpunten gestoken die de verstoringen of onregelmatigheden van de levensenergie of van het bloed opheffen. Acupunctuur zorgt ervoor dat de levensenergie wordt gestimuleerd, afgeremd of dat alles weer goed verloopt. Wanneer je denkt dat je ziek bent, kun je naar een acupuncturist gaan. Daar moet je heel duidelijk vertellen wat je klachten zijn. Na een onderzoek kan worden besloten wat er precies aan de hand is en wat voor behandeling je moet ondergaan. Tijdens de eerste behandeling moet een uitgebreid acupuncturistisch onderzoek worden uitgevoerd. Dit onderzoek kan zo’n één tot twee uur duren. Hierbij worden allerlei vragen over je gezondheid gesteld (dit heet de anamnese). Je lichaamshouding en je bewegingsvormen worden bestudeerd, er wordt gekeken naar verschillende punten op je romp, je tong wordt bekeken (dit heet de tongdiagnose) en er wordt ook aan de pols gevoeld. Meteen daarna vindt de behandeling plaats. Dit hoeft niet altijd met naalden gedaan te worden. Er kan bijvoorbeeld ook gebruik worden gemaakt van warmte, massage (in het Chinees tui na genoemd), Chinese kruiden, voedingsvoorschriften, moxa en cupping (hierover lees je straks meer). Als er wél met naalden gewerkt moet worden, moet er door middel van het voorafgaande onderzoek worden gekeken in welke acupunctuurpunten er geprikt moet worden. Bij de andere behandelingen zal ongeveer hetzelfde gebeuren, maar dan in plaats van een uitgebreid onderzoek, een kort vraaggesprek. Vervolgens wordt je tong weer bekeken en aan je pols gevoeld. Er is geen standaard behandeling voor een bepaalde klacht. Er wordt namelijk gekeken naar hoe je je op dat moment voelt en aan de hand daarvan wordt bepaald wat voor behandeling er die keer zal plaatsvinden. Wanneer er acupunctuur moet worden toegepast, zijn al deze onderzoeken dus erg van belang. De naalden zijn 0,16 tot 0,30 mm dik en 15 mm tot 40 mm lang. Ze zijn steriel en worden maar één keer gebruikt. Bij een tekort aan Yang wordt in sommige gevallen ook gebruik gemaakt van ‘moxa’. Moxa bestaat uit bijvoetkruid. Deze wordt geperst in een stick of in koontjes. Deze wordt vervolgens aangestoken om een acupunctuurpunt te verwarmen. Hierdoor worden die punten gestimuleerd. Wat ook gedaan kan worden, is ‘cuppen’. Hierbij worden halfopen bollen verwarmd. Daarna worden ze op de plek op de huid gezet waar de verstoring is. Dan ontstaat er een vacuüm. Deze stimuleert de huid en heft de verstoring weer op. Er zijn nog veel meer methoden die door een acupuncturist worden toegepast. Het best kan een behandeling worden toegepast als de klacht nog niet al te erg is. Dus ook bij lichte klachten kun je het beste al snel meer informatie vragen. Als de klachten langer blijven duren, kan de acupuncturist besluiten om een paar behandelingen te laten doen. Daarna moet je weer herstellen. Meestal heeft dit een goed resultaat, ook bij langdurige klachten. Het weefsel op de plaats van de behandeling herstelt zich dan weer. Soms ben je nog niet helemaal genezen. Dan wordt je bijvoorbeeld nog met Chinese kruiden behandeld, er wordt fytotherapie (kruidengeneeskunde) toegepast of gebruik gemaakt van voedingsadviezen.
Bij welke klachten? Eigenlijk kan acupunctuur bij alle klachten gebruikt worden. Voorbeelden hiervan zijn: • Migraine of hoofdpijn. • Burn-out. • Spijsverteringsproblemen. • Ademhalingsproblemen. • Fysiotherapeutische klachten. • Hooikoorts. Voordelen van acupunctuur Er zijn vele voordelen van acupunctuur te benoemen. De enige nadelen zijn misschien dat het onbekend is en dat mensen eerder vertrouwen of reguliere geneeswijzen, maar over de behandeling zijn eigenlijk weinig nadelen te benoemen. Hieronder staan de belangrijkste voordelen van acupunctuur op een rijtje: • Het is een natuurlijk alternatief voor reguliere geneeswijzen, omdat bijna alles wat gebruikt wordt natuurlijke producten zijn. • De mens wordt als geheel genezen en niet één bepaalde klacht. • In tegenstelling tot bij sommige reguliere geneeswijzen, ontstaan er geen bijverschijnselen. • Het richt zich voornamelijk op de oorzaak van de aandoening. • Het is een gezonde manier van beter worden en je geneest er ook nog eens heel goed door. • Niet een pil of een drankje zorgt ervoor dat je beter wordt, maar je lichaam doet het zelf (zelfregulerend).