De maan

Het ontstaan van de maan. Onze maan is het dichtstbijzijnde hemellichaam waar we veel over weten, maar er zijn ook nog heel veel vragen onbeantwoord over dit object. Een voorbeeld van één van deze vragen is: hoe is de maan ontstaan? De aarde en de maan verschillen erg van elkaar in samenstelling. De maan is erg droog en veel kleiner van dichtheid dan de aarde. Onze maan is ook best groot als je die vergelijkt met de manen van de andere planeten. Je komt zo’n grote maan nergens anders in het zonnestelsel tegen. Er zijn veel verschillende theorieën over het ontstaan van de maan. Hieronder beschrijf ik er 3. Volgens de meeste astronomen is nummer 3 de juiste theorie. Afsplitsing: De aarde zou vroeger (zo’n 4 miljard jaar geleden) nog een vloeibare massa zijn. Omdat de aarde toen veel sneller om zijn as draaide, zou de aarde een uitstulping gekregen hebben die zich later in tweeën splitste. Het kleinste stuk zou nu onze maan zijn. Deze theorie ontstond aan het eind van de 19e eeuw en is waarschijnlijk niet waar, omdat de aarde in het verleden onwaarschijnlijk snel om haar as gedraaid moet hebben.
Apart ontstaan: De maan zou net als de aarde uit kosmisch stof zijn ontstaan. Door de aantrekkingskracht van de aarde kwam de maan in een baan om onze planeet. Deze theorie is nog niet zo oud en kan niet verklaren waarom de aarde en maan zo sterk verschillen van elkaar. Botsing: Deze theorie is zo’n 20 jaar geleden ontstaan. De maan zou uit een botsing tussen de aarde en een grote planetoïde ontstaan zijn. Bij de botsing zou zo veel massa los gekomen zijn van de aarde dat deze de ruimte in geslingerd werd. Deze deeltjes voegden zich samen en daar ontstond de maan uit. In het begin werd er gedacht dat dit object ongeveer zo groot als Mars moet zijn geweest. Later, na een aantal computersimulaties bleek dat de planetoïde zeker twee keer zo groot zou geweest moeten zijn. Tijdens deze simulaties werd er nog iets ontdekt: als de aarde inderdaad in het verleden gebotst was met zo’n enorme planetoïde, dan zou de maan binnen een jaar ontstaan zijn. Bij de botsing tussen deze twee objecten zou ijzerarm materiaal de ruimte in geslingerd zijn. Het puin dat na de botsing de ruimte in geslingerd werd, draaide in een baan om de aarde. De materie in het binnenste gedeelte van de schijf kon niet samenklonteren en viel terug op aarde. Uit het overige puin zou zich de maan gevormd hebben. Dit zou zich later tot een nieuw hemellichaam samengevoegd hebben; de maan. Het samenklonteren van de brokstukken zorgde voor een erg grote druk. De kern van de maan smolt en werd vloeibaar. Ondertussen bleven meteorieten het oppervlak raken. Hierdoor bleef de maan voor lange tijd een gloeiende vuurbal. Ongeveer 200 miljoen jaar later kreeg de buitenste laag van de maan de kans om af te koelen en kreeg een vast oppervlak. Het binnenste gedeelte van de maan bleef nog lang vloeibaar door de druk en radioactieve elementen. Af en toe brak het magma in het binnenste van de maan door de maankorst waar het afkoelde en zeeën vormde. Waardoor is het oppervlak ontstaan? Bijna de hele maan bestaat uit kraters, namelijk 84 %. Deze kraters liggen op verschillende hoogtes en dieptes.Dit wordt gezien van de ronde afbeelding (dus de normale oppervlakte van de maan). De korst van de maan is ongeveer 68 km dik. Onder die korst zit er een mantel en ook waarschijnlijk een kleine, smalle kern, maar zeker is dat niet. Dit is namelijk verder niet onderzocht. De korst aan de zijde waar wij vanuit de Aarde tegenaan kijken is dunner dan aan de achterzijde. Op de maan zijn er twee verschillende oppervlakten te vinden: de hooglanden, het hevig bekraterde deel en een deel dat redelijk vlak en jong is. Dat jonge deel wordt Maria genoemd. Maria is een oppervlakte dat vroeger eigenlijk uit enorme inslagkraters heeft bestaan, maar deze zijn met gesmolten lava weer vlak geworden. De hooglanden zijn bijna helemaal bedekt met inslagkraters. Vroeger dachten ze dat het vulkaankraters waren, maar nu weten we dat het inslagkraters zijn die veroorzaakt zijn door meteorieten. De oppervlakte bestaat voor een grootste deel uit regoliet, een mengsel van fijne stof en steenachtig puin. Deze oppervlakte is vooral te vinden aan de voorzijde van de maan, dus wat wij vanaf de maan zien. Aan de achterzijde van de maan is er het grootste inslagbek van ons zonnestelsel te vinden: Zuidpool - Aitken. Deze heeft een diameter van 2250 km en een diepte van 12 km. Aan de westelijke kant van de maan is er een heel mooie krater met meerdere ringen te vinden, die de naam Orientale heeft gekregen. Apollo en Luna (ruimtestationnen), die bezoeken aan de maan brachten, namen maanstenen van in totaal 382 kg mee. Op deze stenen verrichten onderzoekers nu nog steeds onderzoeken. Deze stenen zij de belangrijkste informatiebronnen die er van de maan zijn. De maanstenen hebben nog een belangrijke functie: men kan eraan aflezen hoe oud ze zijn en zo kunnen onderzoekers ook het ontstaan van de Aarde afleiden, ook van het hele zonnestelsel. De stenen van de maan zijn ouder dan die van de Aarde en daarom kun je met de stenen van de gegevens afleiden die niet met de stenen van de Aarde zijn af te leiden. De stenen van de maan zijn ongeveer 4,6 tot 3 miljard jaar oud terwijl die van de Aarde niet ouder dan ongeveer 3 miljard jaar. De Eerste Maanlanding. De eerste maanlanding was op 21 juli 1969. Op 16 juli 1969 begonnen Neil Armstrong, Edwin Buzz Aldrin en Michael Collins aan de eerste reis naar de maan. Ze wilden een bemande maanlanding uitvoeren en daarna weer een veilige terugkeer naar de aarde. Deze reis naar de maan werd uitgevoerd met het ruimteschip: de Apollo 11. Eerst cirkelde het ruimteschip 3 dagen rond de aarde. Daarna verliet zij deze baan en dus had ze geen aantrekkingskracht meer van de aarde. Zij kwam hierdoor in de baan van de maan terecht (parkeerbaan). Neil Armstrong (de commandant van de Apollo 11) en Edwin Buzz Aldrin verlieten op 20 juli om 17.00 uur de Apollo 11 en daalden in een maansloep af naar het maanoppervlak. Michael Collins bleef in de Apollo 11 rondjes cirkelen in de parkeerbaan. De maansloep landde op 20 juli om 20.17 uur op de maan. Om 2.56 uur kon Neil Armstrong eindelijk als eerste mens een voet op de maan zetten. Iets later volgde Edwin Buzz Aldrin hem. Over heel de wereld keken mensen via de televisie mee naar Neil Armstrong en E.B. Aldrin.Op
Toen werden de beroemde woorden door Neil Armstrong gezegd: “That’s one small step for a man, one giant leap for mankind”. Hij beschreef zijn gevoel: “Ik raak de maanbodem met de punt van mijn voet, de bodem is hard, ik kan mijn voetsporen niet zien op de zwarte bodem, je kan je moeiteloos bewegen, wij bevinden ons hier op een vlak gedeelte en het is hier mooi, mooi, mooi.” De eerste maanwandeling duurde ongeveer twee uur. Er zijn toen monsters verzameld, foto’s genomen en experimenten uitgevoerd. Zo wilden ze meer te weten komen over de samenstelling van de maan en het ontstaan van de maan.Ook hebben ze de Amerikaanse vlag geplaatst in het maanoppervlak. De wetenschappers wilden ook weten of er water was en of er vormen van leven waren. Zo konden ze onderzoeken of het in de toekomst mogelijk was om te leven op de maan. De maansloep vertrok op 21 juli om 12.54 pm weer van de maan, nadat de 2 astronauten 21 uur hadden doorgebracht op de maan. Op 22 juli 1969 om half 5 ’s middags waren ze weer terug bij de achtergebleven Collins in de Apollo 11. Toen begon de terugreis weer, terug naar de aarde. Alles ging voorspoedig op de terugreis en op 24 juli landden ze zonder problemen met de neuskegel van de capsule in de Pacific Ocean. Iets later werden ze daar opgepikt door helicpters. Voor de Verenigde Staten was het heel belangrijk dat zij als eerste een mens op de aarde zouden zetten. President Kennedy zei in het begin van het Apollo-project (1961) dat hij wilde dat hij er voor het einde van het decennium een man op de aarde had gezet. De Amerikanen hadden hierdoor een grote voorsprong op Rusland in de race om de ruimte.
Kunnen er mensen op de maan leven en wat zou ervoor moeten gebeuren? De maan was en is het eerste hemellichaam dat door mensen bezocht werd. De maan werd voor het eerst bezocht in 1959 door Luna 2, maar toen was daar nog geen mens bij aanwezig. Dat kwam pas op 21 september 1969, toen zetten Neil Armstrong en Edwin Aldrin, beiden Amerikaanse astronauten, als eerste mens een voet op de maan. Ze voerden daar enkele metingen uit en brachten steenproeven mee naar de Aarde. Ze waren met Apollo 11 gekomen en bleven 32 minuten op de maan. Op de maan is er minder zwaartekracht dan op de Aarde. Op de maan weeg je 6 keer minder dan hier op de Aarde, maar je bent nog wel net zo groot en sterk als op de Aarde. Apollo 12 landde er op 19 november 1969 met Conrad jr. en Bean, Apollo 14 in februari 1971 met de astronauten Shepard en Mitchell. Door deze drie maanlandingen zijn er nog meer raadsels bij gekomen. De maan is het enige hemellichaam waarvan monster zijn meegebracht naar de Aarde. In 1994 werd de maan heel gedetailleerd in kaart gebracht door Clementine, een klein ruimtetuig. Door deze maanlandingen geloven mensen nu steeds meer dat er over niet al te lange tijd leven op de maan zal zijn. Dingen die er moeten gebeuren op de maan om er mensen op te kunnen laten wonen: er moet zuurstof en water komen, want anders kunnen er geen mensen leven. Hoe is de baan van de maan? Gegevens van de maan: De afstand tot de Aarde schommelt tussen 356410 en 406740 km, maar deze afstand wordt elk jaar 3,8 centimeter groter omdat, de maan steeds meer energie krijgt. Deze baan legt de maan in 27,32 dagen af. De diameter van de maan is 3476 km. En de massa is 7,35e22 kg en dat is 1/81 van de Aardmassa. De zwaartekracht op de maan is maar 1/6 van de zwaartekracht op de Aarde. De maan keert de Aarde steeds dezelfde zijde toe, omdat de draaitijd en omlooptijd hetzelfde zijn. Door bepaalde schommelingen zijn schuine blikken mogelijk, zodat ongeveer 4/7 van het totaaloppervlak te zien is. De gemiddelde snelheid van de maan is 1 km per seconde. Doordat de maan zo'n donker oppervlak heeft wordt maar een klein deel van het zonlicht dat op de maan valt teruggekaatst. De Aarde en de maan hebben allebei invloed op de maan. Maar de aantrekkingskracht van de maan is groter aan de voorzijde, dus aan de kant van de Aarde. Aan die kant is de oppervlakte ook dikker, de maankorst dus. De Aarde draait sneller om zijn eigen as dan dat de maan rond de Aarde draait en daardoor zijn er elke dag twee getijden: eb en vloed. Maar de maan trekt niet alleen het water aan maar ook de bergen, die zijn een paar millimeter hoger als de maan boven hun toppen staat. Het lijkt alsof we vanaf de Aarde steeds hetzelfde stuk van de maan zien, dat is wel voor het grootste deel waar, maar de maan schommelt een beetje omdat de baan niet helemaal cirkelvormig is. Daardoor zie je vanaf de Aarde soms een klein stukje van de achterkant. Deze achterkant was voor lange tijd onbekend, maar toen Luna 3 het fotografeerde werd het zichtbaar.