Moskee

Hoofdstuk 1: De moskee, het gebouw van de islam. Inleiding Onze doelstelling is gemaakt en nu zal het eerste onderwerp aan bod komen in dit eerste hoofdstuk. In dit eerste hoofdstuk zullen wij de moskee, het gebouw van de islam behandelen. We gaan in op de uiterlijke kenmerken van de moskee, de belangrijkste functies van een moskee, wat de indeling van een moskee is, welke functie elke ruimte heeft en welke vorm het gebouw heeft en waarom hiervoor gekozen is. Paragraaf 1: Wat zijn opvallende uiterlijke kenmerken van de moskee. Als gevolg van het verbod op afbeeldingen van mensen en dieren bestaan versieringen alleen uit geometrische en bloemenpatronen. Dit gebod is vergelijkbaar met gebod twee van de Tien Geboden: Gij zult geen gesneden beeld maken noch enige gestalte van wat boven in de hemel, noch wat van beneden op de aarde, noch van wat in de wateren onder de aarde is. Gij zult u voor die niet buigen, noch hen dienen want Ik, de Here, uw God, ben een naijverig God, die de ongerechtigheid der vaderen bezoek aan de kinderen aan het derde en aan het vierde geslacht van hen die Mij haten, en die barmhartigheid doe aan duizenden van hen die Mij liefhebben en mijn geboden onderhouden. (Exodus 20) In Europa zijn de mooiste geometrische en bloemenpatronen, in Cordoba en Granada onder andere te vinden. Grote moskeeën bezitten meestal slanke torens, minaretten genoemd. Ze hebben een soortgelijke functie als kerktorens, zie paragraaf 4 voor nadere uitleg. Het interieur is verder leeg; op de vloer liggen, vaak mooie, tapijten. Deze liggen er omdat als met bidt, op de knieën vooroverbuigt en met het voorhoofd de grond raakt als teken van onderwerping aan Allah.
Paragraaf 2 Wat zijn de belangrijkste functies van de moskee? De voornaamste functie van een moskee is het zijn van een religieus centrum. De belangrijkste dienst in de moskee is het vrijdaggebed; dan wordt er ook een preek gehouden. Voor onderscheid koos Mohammed in tegenstelling tot Joden en christenen niet de zaterdag of de zondag maar de vrijdag; deze dag is echter geen algemene rustdag. In de moskee leidt de imam, de voorganger, het gebed. De moskee in Nederland is niet alleen en gebedsruimte. Er is net als in het land van herkomst een koranschool aanwezig: kinderen leren er Arabisch en bestuderen de koran. In islamitische landen gaan kinderen al naar de koranschool, als ze nog niet op de lagere school zitten. In feite maakt het koranonderwijs een begin met het leren lezen. In Nederland worden islamitische kinderen verder nog onderwezen over hun godsdienst, het land waar ze vandaar komen en hoe ze zich volgens islamitische regels gedragen moeten. De moskee is niet alleen een religieus centrum, maar ook een erg belangrijk sociaal centrum. Deze sociale ontmoetingsplaats is erg belangrijk voor moslims. Vooral in Nederland is deze functie belangrijk: er komen mensen met dezelfde achtergrond, die dezelfde taal spreken. In Nederland is de moskee bovendien een plaats waar alle belangrijke feesten worden gevierd die in het land van herkomst thuis of in het dorp op staat plaatsvinden: suikerfeest, huwelijk, begrafenis. Voor deze gelegenheden moet er een grote zaal zijn. Op deze manier is de moskee een veilige haven: zij beschermt de mensen van de eigen groep tegen al te veel verlies van eigen gewoonten en voedt een tweede generatie op in de traditionele waarden. Sommige moskeen organiseren allerlei activiteiten voor hun mensen: computer- en taalcursussen, sport, toneel of jeugdkampen. Paragraaf 3: Wat is de indeling van het gebouw en welke functie heeft iedere ruimte? Het hele moskeegebouw bestaat uit meerdere ruimtes. Er is in ieder geval een ruimte voor rituele wassing van voeten en gezicht. Verder is er een ruimte waar mannen kunnen vergaderen, of gewoon wat met elkaar praten. Hier kunnen ook de kinderen les krijgen in de koran. In Nederland is er nog een aparte vrouwenruimte, waar op vrijdagmiddag de preek en het gebed gevolgd kunnen worden. In sommige islamitische landen zitten vrouwen onopvallend achter in de gebedsruimte. De voorkant van de gebedsruimte is gebouwd in de richting van Mekka. Een nis in de muur geeft aan waar dat is; hier staat de imam voor te bidden. Ernaast bevind zich een trap(je) naar de preekstoel. Verder staat in de ruimte geen meubilair: de mensen knielen op een kleurrijk tapijt op de grond, zoals al in paragraaf 1 vermeld werd. De muren zijn behangen met versierde Arabische koranteksten. Zoals vermeld in de eerste paragraaf zijn afbeeldingen van mens en dier niet aanwezig. Paragraaf 4 Welke vorm heeft de moskee en waarom is er voor deze vorm gekozen? Toen veel moslims besloten in Nederland te blijven wonen en hun gezin over lieten komen, kwamen er meer blijvende gebedsruimten bij: oude gebouwen werden opgekocht en verbouwd tot moskee. Ook werden nieuwe gebouwen neergezet, die echt als moskee waren ontworpen: compleet met koepen en vaak met een minaret, zoals ‘echte’moskeeën in islamitische landen er ook uitzien. De minaret is in islamitische landen bedoeld om van bovenaf op te roepen tot gebed. Ze hebben dus eigenlijk dezelfde functie als kerktorens van christelijke kerken, die uitingen doet via kerkklokken. In Nederland komt het heel weinig voor dat er vanaf een minaret opgeroepen wordt voor gebeden; de toren is hier meestal versiering en bedoeld als herkenning. De kleinere moskeeën hebben niet altijd een minaret, maar vaak wel een koepel in of op de gebedsruimte. De gebedsruimte is de voornaamste ruimte in de moskee. De imam stelt zich op naast de ‘mihrab’, een nis in de moskee die de richting naar Mekka aangeeft. Het bidden gebeurd over de hele wereld met het hoofd in dezelfde richting, naar Mekka en bidden alsof ze vereend zijn in één lichaam. Daarom zal de ‘stand’ van de moskee altijd met de voorkant van de gebedsruimte naar Mekka staan.