KLASSIEKE REDEVOERING (PLEIDOOI).
Door Roel Daniels
Goedemorgen dames en heren
Het verheugt mij u hier allen samen te zien. De voorbije week heb ik al heel wat goede pleidooien gehoord en ik voel het dan ook als mij plicht aan net zo een goede prestatie te leveren. We maken een verre reis. We ruilen ons kleine, machtige Europa even voor het verre Azië in. Een onbekende wereld die misschien wel machtiger is dan de onze. Met onze vinger schuiven we over de kaart: langs Moskou, langs Kazakstan, we gaan koude en armoede tegemoet. Onze vinger kruist nu heel wat onuitspreekbare namen, komt ook heel even in het gele China, maar wordt dan nat door een zee die de weg verspert. Achter deze hindernis ligt het Japanse rijk. Sanpaku … doodsogen … iemand vermoorden door hem in de ogen te kijken … Gruwelijke feiten die zich nog niet zo lang geleden en niet zo ver van onze deur voordeden. Frankrijk, meer bepaald Parijs en zelfs eventjes Antwerpen in de jaren 1940 tot 1950. Het gaat dus over dit boek. Het draagt ook de net vernoemde Japanse term voor doodsogen als titel. Het is geschreven door Jef Geeraerts, een goed en toch wel bekend schrijver. De Vlaamse film Diamant bijvoorbeeld is een verfilming van het gelijknamige boek dat Geeraerts schreef. Dit ter illustratie. De reis die we net gemaakt hebben, wordt in het boek niet gemaakt. We bevinden ons zelfs geen moment in Japan. Nu moet ik wel zeggen dat het uitermate moeilijk is om over dit boek te spreken door de mysterieuze sfeer die er rond hangt. Op de achterflap spreekt men van een geheime kracht (de zogenaamde doodsogen dus), waarvan bepaalde mensen bezeten zijn en die als een rode draad door het verhaal loopt. Die rode draad duidt op een zekere structuur. Terwijl je het boek leest, is die structuur er weliswaar niet. Pas als je het boek volledig gelezen hebt, is de rode draad zichtbaar. Nu is het mijn taak deze draad voor jullie bloot te leggen, zodat ook voor jullie de structuur enigszins duidelijk wordt. Dames en heren, ik kan dit doen op twee manieren. Ik zou iedere gebeurtenis kunnen vertellen en dus iedere bladzijde behandelen, of ik zou enkele belangrijke termen en oftewel voorwerpen uit het verhaal kunnen pikken en hiermee zo eenvoudig mogelijk de structuur uiteenleggen. Ik opteer voor de tweede manier. Hulpmiddelen: 1) Tekening van sanpaku - teken. 2) Tekening van cello en muziek. 3) Tekening van cello met mensen. 4) Tekening van overwinning sanpaku. Ik heb reeds gesproken over doodsogen of sanpaku. Nu, dit is het hoofdonderwerp in dit boek, hier draait eigenlijk alles rond. Ik citeer: "Dit letterteken symboliseert de duistere kracht die sommige Samoerai (= Japanse krijgers) bezaten en die sanpaku of doodsogen wordt genoemd." Wat dan wel zeer raar overkomt, is het feit dat de Aziatische vrouw die met haar ogen meer dan één slachtoffer maakt maar enkele keren voorkomt in het boek. Je treft haar alleen in het begin wat uitvoeriger dan elders in het boek aan. Elders in het boek komt zij echter enkel voor in de schuingedrukte passages die aantonen dat er iets op til is. Je kan je dus met andere woorden op zo een moment verwachten aan een nieuwe moord, maar zij is dus eigenlijk niet het hoofdpersonage. Wat ook geregeld voorkomt in het boek is de muziek. We bevinden ons ook in de wereld van de muziek, van de klassieke muziek. Waarom ik deze cello hier plaats, vertel ik later. Tenslotte heb ik hier een paar mensen met weer die cello. Goed om weten is dat deze mensen in het verhaal komen en gaan. Er zijn maar 2 mannen die elk een groot stuk van het verhaal meemaken. Dat zijn vader en zoon Azzato, zij zijn wereldberoemde vioolbewerkers. Zo, dit zijn de grote lijnen. Ik zal vervolgens de situatie meer gedetailleerd schetsen zodat het nog duidelijker wordt. We bevinden ons in Parijs 1939. Dus heel op het einde van het interbellum, zeer kort bij het begin van WO II, waarin ook Frankrijk een belangrijke rol speelde. Wij allen hebben reeds geleerd dat kunst een weerspiegeling is van de werkelijkheid. De kunstvorm bij uitstek in dit boek is de muziek, de klassieke muziek. De componist waar Jef Geeraerts het meeste aandacht aan besteed is Johan Sebastian Bach. Dit was een barokcomponist, dit wil zeggen dat er met grote orkesten werd gewerkt, dat er pracht en praal aanwezig was. Dit belette Bach echter niet om ook mysterieus getinte muziek te componeren. Dit kwam Geeraerts natuurlijk bijzonder goed uit. Mathieu Salvan, een veelbelovend cellist krijgt les van één der grootste cellisten van die tijd. Salvan is in het bezit gekomen van een Vuillaume, dit is een merknaam voor een cello genoemd naar de werkplaats van waar hij afkomstig is (Stradivarius is hier ook een voorbeeld van). Mathieu heeft niet alleen een goede cello, maar ook een vriendin … een Aziatische vrouw !!! Omdat hij het instrument nog maar net heeft en omdat het lange tijd niet bespeeld is, besluit hij het te laten renoveren door het befaamde Azzato - huis. Hier is men bijzonder geïnteresseerd in de cello en men bedriegt dan Mathieu Salvan door hem een andere cello mee te geven. De Japanse vriendin van Salvan heeft dit echter snel door en besluit zelf actie te ondernemen. Ze verlaat hiervoor Mathieu die zelfmoord pleegt. Deze Aziatische vrouw zal gedurende het hele verhaal achter de cello gaan, maar deze verplaatst zich door vele verschillende handen. Ik weet wat de meeste nu denken: "Is dat nu een goed verhaal ?!" Ik geef toe dat dit zeer klassiek is wat ik nu vertel, maar dat doe ik opdat jullie de structuur zouden herkennen. In wezen komt er veel meer bij kijken. Hetgeen waar rond het in het boek draait en wat niet is uit te leggen is de sfeer, de bizarre mysterieuze sfeer. Het best kunnen jullie dit ontdekken door het boek zelf te lezen. Omdat dit dan toch zo belangrijk is, wil ik een poging onderwerpen om dit te verduidelijken. Ik heb reeds gesproken over Bach, in het boek komt één bepaald werk van Bach meerdere keren terug, een motief dus. Men spreekt over de Sarabande uit de 5e cellosuite in do mineur. Ik heb dit werk gevonden en ik heb het hier bij me. In het boek wordt het verloop van deze Sarabande met woorden uitgedrukt. Op deze woorden voortgaand, verwacht je een stuk muziek dat naar een climax groeit, maar niets is minder waar. Ik verschrok zelfs een beetje toen ik het nummer voor de eerst maal hoorde. Was dit de bedoeling van Jef Geeraerts ? Ik weet het niet. Onmiddellijk nam het boek en las opnieuw hoe hij het verloop van dit werk beschreef. Zijn woorden waren niet gelogen, alles wat hij schreef, stemde overeen met wat ik hoorde. Ik had het gewoon verkeerd ingeschat. Ik zal seffens het nummer laten horen, maar ik verwittig u allen, dit is puur klassiek en ik zal ook eerlijk zijn. Zonder het boek te kennen, vind ik dat het op niets trekt. Ik weet ook dat vele onder u het nu al slecht vinden omdat we over klassieke muziek spreken, maar wie zegt dat het boek slecht is omdat de muziek slecht is, sterker nog wie zegt dat het boek slecht is omdat het klassieke muziek is? Dames en heren, denk na voordat je zulke uitspraken doet. Klassieke muziek hoort hier nu eenmaal bij, want ,geef toe, geen enkele wereld kan gruwelijker, meer bizar, mysterieuzer overkomen dan deze. Terwijl de Sarabande speelt, zal ik ook drie stukjes tekst lezen: twee die het verloop van de Sarabande in woorden uitdrukken en één stukje tekst over hoe de Aziatische vrouw te werk gaat in haar moordlust. Vergeet ondertussen ook de muziek niet. 1) CD2 (Cellosuites van Johan Sebastian Bach) opzetten. 2) Tekst 1: pagina’s 9 en 10 in boek. 3) Tekst 2: pagina 62 in boek. 4) Tekst 3: pagina’s 134 tot 136 in boek. Zo, de bedoeling was jullie een beetje van de sfeer te laten proeven. Het boek zit gewoon vol verrassingen en vraagt dan ook de nodige concentratie. De bedoeling van Geeraerts was zeker en vast niet een simpel verhaaltje op te stellen waarin een cello van de ene handen in de andere handen viel. Neen, het verhaal komt op de tweede plaats. Hoofddoel was een eigen wereld creëren. Een doel waar hij volgens mij is in geslaagd. Ik ben helemaal geen boekenlezer, ik ken ook niets van litteratuur. Per jaar lees ik 3 à 4 boeken omdat die opdracht mij gegeven wordt. Maar ondanks deze kleine afkeer van boeken, belet niemand mij te zeggen dat dit een zeer goed boek is. Ik lees altijd s’avonds in bed. Boeken die ik niet goed vind, moet ik altijd de dag voor mijn bespreking nog uitlezen. Dit boek had ik drie weken geleden al uit. Elke avond las ik een deel en het kostte me soms moeite om te stoppen. In deze argumentatie wil ik zeker niet nalaten dat er hier in de klas nog mensen zijn die het boek gelezen hebben. Zij hebben het misschien niet allemaal zo ver uitgediept als ik heb gedaan, maar ze vonden het vast en zeker geen slecht boek. Wat ook fijn is aan het boek is dat het een eigen wereld naar voorschuift. Wij (pubers) stellen graag een eigen leefwereld samen in onze gedachten en het is dan ook prettig deze te laten versmelten met die van het boek en u zo volledig in te leven. Vele verrassingen en gebeurtenissen die u doen opschrikken, houden uw concentratie op peil. Zo is bijvoorbeeld de achterflap helemaal geen goede benadering van het geheel hoewel er geen leugens opstaan. Dames en heren, u kan uw eigen besluiten trekken. Het verhaal blad per blad vertellen is geen kunst en heeft ook geen nut, maar het geheel daarentegen verklaren is uiterst moeilijk. U zal dit alleen maar begrijpen wanneer u het boek zelf leest!
Het verheugt mij u hier allen samen te zien. De voorbije week heb ik al heel wat goede pleidooien gehoord en ik voel het dan ook als mij plicht aan net zo een goede prestatie te leveren. We maken een verre reis. We ruilen ons kleine, machtige Europa even voor het verre Azië in. Een onbekende wereld die misschien wel machtiger is dan de onze. Met onze vinger schuiven we over de kaart: langs Moskou, langs Kazakstan, we gaan koude en armoede tegemoet. Onze vinger kruist nu heel wat onuitspreekbare namen, komt ook heel even in het gele China, maar wordt dan nat door een zee die de weg verspert. Achter deze hindernis ligt het Japanse rijk. Sanpaku … doodsogen … iemand vermoorden door hem in de ogen te kijken … Gruwelijke feiten die zich nog niet zo lang geleden en niet zo ver van onze deur voordeden. Frankrijk, meer bepaald Parijs en zelfs eventjes Antwerpen in de jaren 1940 tot 1950. Het gaat dus over dit boek. Het draagt ook de net vernoemde Japanse term voor doodsogen als titel. Het is geschreven door Jef Geeraerts, een goed en toch wel bekend schrijver. De Vlaamse film Diamant bijvoorbeeld is een verfilming van het gelijknamige boek dat Geeraerts schreef. Dit ter illustratie. De reis die we net gemaakt hebben, wordt in het boek niet gemaakt. We bevinden ons zelfs geen moment in Japan. Nu moet ik wel zeggen dat het uitermate moeilijk is om over dit boek te spreken door de mysterieuze sfeer die er rond hangt. Op de achterflap spreekt men van een geheime kracht (de zogenaamde doodsogen dus), waarvan bepaalde mensen bezeten zijn en die als een rode draad door het verhaal loopt. Die rode draad duidt op een zekere structuur. Terwijl je het boek leest, is die structuur er weliswaar niet. Pas als je het boek volledig gelezen hebt, is de rode draad zichtbaar. Nu is het mijn taak deze draad voor jullie bloot te leggen, zodat ook voor jullie de structuur enigszins duidelijk wordt. Dames en heren, ik kan dit doen op twee manieren. Ik zou iedere gebeurtenis kunnen vertellen en dus iedere bladzijde behandelen, of ik zou enkele belangrijke termen en oftewel voorwerpen uit het verhaal kunnen pikken en hiermee zo eenvoudig mogelijk de structuur uiteenleggen. Ik opteer voor de tweede manier. Hulpmiddelen: 1) Tekening van sanpaku - teken. 2) Tekening van cello en muziek. 3) Tekening van cello met mensen. 4) Tekening van overwinning sanpaku. Ik heb reeds gesproken over doodsogen of sanpaku. Nu, dit is het hoofdonderwerp in dit boek, hier draait eigenlijk alles rond. Ik citeer: "Dit letterteken symboliseert de duistere kracht die sommige Samoerai (= Japanse krijgers) bezaten en die sanpaku of doodsogen wordt genoemd." Wat dan wel zeer raar overkomt, is het feit dat de Aziatische vrouw die met haar ogen meer dan één slachtoffer maakt maar enkele keren voorkomt in het boek. Je treft haar alleen in het begin wat uitvoeriger dan elders in het boek aan. Elders in het boek komt zij echter enkel voor in de schuingedrukte passages die aantonen dat er iets op til is. Je kan je dus met andere woorden op zo een moment verwachten aan een nieuwe moord, maar zij is dus eigenlijk niet het hoofdpersonage. Wat ook geregeld voorkomt in het boek is de muziek. We bevinden ons ook in de wereld van de muziek, van de klassieke muziek. Waarom ik deze cello hier plaats, vertel ik later. Tenslotte heb ik hier een paar mensen met weer die cello. Goed om weten is dat deze mensen in het verhaal komen en gaan. Er zijn maar 2 mannen die elk een groot stuk van het verhaal meemaken. Dat zijn vader en zoon Azzato, zij zijn wereldberoemde vioolbewerkers. Zo, dit zijn de grote lijnen. Ik zal vervolgens de situatie meer gedetailleerd schetsen zodat het nog duidelijker wordt. We bevinden ons in Parijs 1939. Dus heel op het einde van het interbellum, zeer kort bij het begin van WO II, waarin ook Frankrijk een belangrijke rol speelde. Wij allen hebben reeds geleerd dat kunst een weerspiegeling is van de werkelijkheid. De kunstvorm bij uitstek in dit boek is de muziek, de klassieke muziek. De componist waar Jef Geeraerts het meeste aandacht aan besteed is Johan Sebastian Bach. Dit was een barokcomponist, dit wil zeggen dat er met grote orkesten werd gewerkt, dat er pracht en praal aanwezig was. Dit belette Bach echter niet om ook mysterieus getinte muziek te componeren. Dit kwam Geeraerts natuurlijk bijzonder goed uit. Mathieu Salvan, een veelbelovend cellist krijgt les van één der grootste cellisten van die tijd. Salvan is in het bezit gekomen van een Vuillaume, dit is een merknaam voor een cello genoemd naar de werkplaats van waar hij afkomstig is (Stradivarius is hier ook een voorbeeld van). Mathieu heeft niet alleen een goede cello, maar ook een vriendin … een Aziatische vrouw !!! Omdat hij het instrument nog maar net heeft en omdat het lange tijd niet bespeeld is, besluit hij het te laten renoveren door het befaamde Azzato - huis. Hier is men bijzonder geïnteresseerd in de cello en men bedriegt dan Mathieu Salvan door hem een andere cello mee te geven. De Japanse vriendin van Salvan heeft dit echter snel door en besluit zelf actie te ondernemen. Ze verlaat hiervoor Mathieu die zelfmoord pleegt. Deze Aziatische vrouw zal gedurende het hele verhaal achter de cello gaan, maar deze verplaatst zich door vele verschillende handen. Ik weet wat de meeste nu denken: "Is dat nu een goed verhaal ?!" Ik geef toe dat dit zeer klassiek is wat ik nu vertel, maar dat doe ik opdat jullie de structuur zouden herkennen. In wezen komt er veel meer bij kijken. Hetgeen waar rond het in het boek draait en wat niet is uit te leggen is de sfeer, de bizarre mysterieuze sfeer. Het best kunnen jullie dit ontdekken door het boek zelf te lezen. Omdat dit dan toch zo belangrijk is, wil ik een poging onderwerpen om dit te verduidelijken. Ik heb reeds gesproken over Bach, in het boek komt één bepaald werk van Bach meerdere keren terug, een motief dus. Men spreekt over de Sarabande uit de 5e cellosuite in do mineur. Ik heb dit werk gevonden en ik heb het hier bij me. In het boek wordt het verloop van deze Sarabande met woorden uitgedrukt. Op deze woorden voortgaand, verwacht je een stuk muziek dat naar een climax groeit, maar niets is minder waar. Ik verschrok zelfs een beetje toen ik het nummer voor de eerst maal hoorde. Was dit de bedoeling van Jef Geeraerts ? Ik weet het niet. Onmiddellijk nam het boek en las opnieuw hoe hij het verloop van dit werk beschreef. Zijn woorden waren niet gelogen, alles wat hij schreef, stemde overeen met wat ik hoorde. Ik had het gewoon verkeerd ingeschat. Ik zal seffens het nummer laten horen, maar ik verwittig u allen, dit is puur klassiek en ik zal ook eerlijk zijn. Zonder het boek te kennen, vind ik dat het op niets trekt. Ik weet ook dat vele onder u het nu al slecht vinden omdat we over klassieke muziek spreken, maar wie zegt dat het boek slecht is omdat de muziek slecht is, sterker nog wie zegt dat het boek slecht is omdat het klassieke muziek is? Dames en heren, denk na voordat je zulke uitspraken doet. Klassieke muziek hoort hier nu eenmaal bij, want ,geef toe, geen enkele wereld kan gruwelijker, meer bizar, mysterieuzer overkomen dan deze. Terwijl de Sarabande speelt, zal ik ook drie stukjes tekst lezen: twee die het verloop van de Sarabande in woorden uitdrukken en één stukje tekst over hoe de Aziatische vrouw te werk gaat in haar moordlust. Vergeet ondertussen ook de muziek niet. 1) CD2 (Cellosuites van Johan Sebastian Bach) opzetten. 2) Tekst 1: pagina’s 9 en 10 in boek. 3) Tekst 2: pagina 62 in boek. 4) Tekst 3: pagina’s 134 tot 136 in boek. Zo, de bedoeling was jullie een beetje van de sfeer te laten proeven. Het boek zit gewoon vol verrassingen en vraagt dan ook de nodige concentratie. De bedoeling van Geeraerts was zeker en vast niet een simpel verhaaltje op te stellen waarin een cello van de ene handen in de andere handen viel. Neen, het verhaal komt op de tweede plaats. Hoofddoel was een eigen wereld creëren. Een doel waar hij volgens mij is in geslaagd. Ik ben helemaal geen boekenlezer, ik ken ook niets van litteratuur. Per jaar lees ik 3 à 4 boeken omdat die opdracht mij gegeven wordt. Maar ondanks deze kleine afkeer van boeken, belet niemand mij te zeggen dat dit een zeer goed boek is. Ik lees altijd s’avonds in bed. Boeken die ik niet goed vind, moet ik altijd de dag voor mijn bespreking nog uitlezen. Dit boek had ik drie weken geleden al uit. Elke avond las ik een deel en het kostte me soms moeite om te stoppen. In deze argumentatie wil ik zeker niet nalaten dat er hier in de klas nog mensen zijn die het boek gelezen hebben. Zij hebben het misschien niet allemaal zo ver uitgediept als ik heb gedaan, maar ze vonden het vast en zeker geen slecht boek. Wat ook fijn is aan het boek is dat het een eigen wereld naar voorschuift. Wij (pubers) stellen graag een eigen leefwereld samen in onze gedachten en het is dan ook prettig deze te laten versmelten met die van het boek en u zo volledig in te leven. Vele verrassingen en gebeurtenissen die u doen opschrikken, houden uw concentratie op peil. Zo is bijvoorbeeld de achterflap helemaal geen goede benadering van het geheel hoewel er geen leugens opstaan. Dames en heren, u kan uw eigen besluiten trekken. Het verhaal blad per blad vertellen is geen kunst en heeft ook geen nut, maar het geheel daarentegen verklaren is uiterst moeilijk. U zal dit alleen maar begrijpen wanneer u het boek zelf leest!
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden