Vulkanen

Inleiding Elke 30 seconden vindt er op Aarde een aardbeving plaats. Dit zijn niet altijd hele heftige. Soms zijn het zulke kleine dat alleen speciale apparaten ze opmerken. Jammer genoeg blijft het niet altijd bij onschuldige aardbevingen. Er zijn ook wel eens aardbevingen waarbij veel gewonden en soms veel doden vallen. Dat komt door platen. Diep onder de aardkorst liggen die grote drijvende steenplaten. Op plaatsen waar die drijvende platen elkaar raken ontstaat een aardbeving. Een voorbeeld is de Vesuvius. In het jaar 79 barstte in Italië de vulkaan Vesuvius uit. De Romeinse stad Pompeï en haar bevolking werd onder een dikke laag hete as bedolven. De hele stad werd vernietigd! De laatste uitbarsting van de Vesuvius was een veel lichtere, die uitbarstte in 1944, maar er kan ieder moment weer een uitbarsting komen. 1: Hoe ziet een vulkaan er uit? Je kunt het je moeilijk voorstellen maar binnen in de aarde kan het wel 3000 graden Celsius zijn. Dat merken wij niet omdat de aardkorst gemiddeld 50 km dik is. Onder die korst zit een dikke laag die bestaat uit heet en gesmolten gesteente. Dat heet magma. Als de steenplaten die dus op die magma drijven tegen elkaar botsen ontstaat er een aardbeving. Maar dat niet alleen, er ontstaan op die plaatsen ook bergen en scheuren. In een scheur kan het hete magma naar boven komen. Dan heet het lava. Lava is heel erg warm. De temperatuur ligt gemiddeld tussen de 800 en de 1200 graden Celsius. Lava koelt heel langzaam af tot harde steen. Op een plaats waar dus regelmatig magma naar boven stroomt vormd dus een vulkaan. Een vulkaan bestaat dus eigenlijk uit een heleboel laagjes. De bovenkant van een vullkaan heet de krater. De lava stroomt uit de kraterpijp.
2: Wat voor soorten vulkanen zijn er? Er zijn 5 meest voorkomende groepen vulkanen: · De Stratovulkanen · De Schildvulkanen · De actieve vulkanen · De slapende vulkanen · De dode vulkanen
De Stratovulkanen zijn meestal heel groot en hoog, met eeuwige sneeuw op hun toppen. Ze zijn ontstaan uit lagen lava en as. Zulke soorten vulkanen lijken vaak niet meer te werken. Jarenlang houden ze zich rustig maar ze konden plotseling uitbarsten. Dat komt door de magma. Die verstopt de kraterpijp maar het gas dat in de vulkaan zit komt steeds meer onderdruk te staan. Dan plotseling komt er een uitbarsting. Eén van de bekendste Stratovulkanen is de Vesuvius in Italie. De Schildvulkanen komen voor op de bodem zee. Bij de hete plekken onder de aardkorst. Zulke vulkanen zijn groot en breed. Ze zijn opgebouwd uit lagen lava. Deze lava bevat veel basalt, een hard gesteente. Als dat harde gesteente afkoelt ontstaan er grote zeshoekige stenen. In Nederland gebruiken we die stenen soms bij de bouw van dijken. Actieve vulkanen zijn vulkanen die maar af en toe werken. Op de hele wereld zijn er zo’n 500 actieve vulkanen. Ieder jaar barsten er zo’n 20 tot 30 van uit. Slapende vulkanen zin vulkanen die niet werken. Soms kunnen ze honderden of zelfs duizenden jaren slapen en dan toch plotseling uitbarsten. In Japan is er zo één. De Fuji. De laatste groep zijn de dode vulkanen. Die liggen bijvoorbeeld in Duitsland en Frankrijk. Zij werken niet meer. Al 25.000 jaar niet meer. 3: Onderzoek naar de vulkanen Vulkanologen onderzoeken vulkanen. Zij houden ze constant in de gaten. Dat doen zo o.a omdat vulkanen veel schade aan kunnen richten. Zoals de lava, de asregen, de gaswolken, de rotsblokken, de puinlawines, de modderstromen en de puinlawines. Maar ze natuurlijk ook mensen levens kunnen kosten. In de buurt van vulkanen wonen altijd veel mensen omdat de grond daar heel erg vruchtbaar is, als de vulkaan er dan uitbarst zijn er veel mensen dood. De vulkanologen moeten op tijd zien wanneer de vulkaan uitbarst zodat de mensen geevacueerd kunnen worden. Ze houden vulkanen constant in de gaten met verschillende apparaten. Eén daarvan is de seismograaf. Daarmee kunnen ze de aardschokken meten. Dat komt door de magma. Hoe dichter het magma bij het aardoppervlak is hoe meer en hoe hardere schokken er komen. Ook zijn er satellieten. Daarmee kun je veranderingen in het aardbodem in de gaten houden. Veel vulkanen liggen er in arme landen. In zulke landen is er niet genoeg om goede apparatuur te kopen en mensen in dienst te nemen.