Vitamines

Wat Zijn Vitamines Vitamines zijn voedingsstoffen. Deze voedingsstoffen zitten in kleine hoeveelheden in ons dagelijks eten en drinken. Zonder vitamines kunnen we niet leven. We hebben ze nodig om gezond te blijven en ze zijn goed voor een normale groei en ontwikkeling. De meeste vitamines moeten met de voeding worden in het lichaam opgenomen, maar enkele vitamines worden gemaakt in het lichaam (vitamine K door darmbacteriën, vitamine D in de huid onder invloed van zonlicht). In verschillende voedingsmiddelen zitten verschillende vitamines. Als er veel van een bepaalde soort vitamine in een voedingsmiddel zit, noemen we dit een bron. De naam vitamine van de Latijnse woorden: vita, dat leven betekent, en amine, dat betekent dat het een stikstofbevattende stof is. Het laatste klopt niet helemaal, omdat niet alle vitamines stikstof bevatten. Maar toen onderzoekers daar achter kwamen, vonden ze het te laat om de naam nog te veranderen. Van de vitamines zijn er vier in vet oplosbaar: A, D, E en K. B en C zijn in water oplosbaar. De in vet oplosbare vitamines kunnen door de lichaamcellen worden opgenomen en opgeslagen. De in water oplosbare niet. Van de laatste groep verlaat wat teveel is het lichaam bij het plassen. Omdat deze niet opgeslagen worden hebben we er iedere dag wat van nodig. Veel mensen hebben een tekort aan bepaalde soorten vitamines zonder dat ze daar iets van merken. Er kunnen klachten als vermoeidheid, slechte concentratie, slapeloosheid en lusteloosheid optreden. Langdurig vitaminegebrek kan tot ziektes leiden. Vitamine A Vitamine A is belangrijk om goed te kunnen zien en voor de groei in het algemeen. Bij een tekort aan vitamine A kun je nachtblind worden, en bij een groot te kort is er een mans dat je helemaal blind wordt. Ook kan je huid en je haar droog worden, en heb je sneller last van roos. Vitamine A wordt in je lichaam gemaakt, maar dit is te weinig en moet dus aangevuld worden. Vitamine A komt vooral voor in dierlijke producten, zoals vlees, vis, levertraan, ei, lever, melkproducten, kaas, roomboter, margarine, halvarine en bak en braadproducten. Aan de laatste drie wordt vitamine A verplicht toegevoegd om een tekort te voorkomen. Per dag heb je ongeveer 80 mg vitamine A nodig. Een overdosis aan vitamine A kan leiden tot hoofdpijn, misselijkheid en duizeligheid. Vooral zwangere vrouwen moeten uitkijken met teveel van deze vitamine. Als deze een overdosis aan vitamine A binnenkrijgen, is de kans groter dat hun baby een aangeboren afwijking heeft. Het wordt hun ook vaak afgeraden lever te eten tijdens de zwangerschap.
Vitamine C Vitamine C is nodig bij de groei, het verstevigt de cellen en is belangrijk bij het ademhalen. Ook verbetert het de weerstand tegen infecties en ziektes en versneld de genezing van wonden. Vitamine C kan de duur van verkoudheden en andere virussen verminderen, maar kan ze niet voorkomen. Bij een tekort aan vitamine C krijg je een ruwe huid. Een ernstig tekort kan leiden tot inwendige bloedingen, stijve ledematen en bloedend tandvlees. Er wordt in dit geval gesproken van scheurbuik. Alcoholisten en oudere mensen die niet gevarieerd genoeg eten, hebben een verhoogd risico op een vitamine C tekort. Vitamine C zit heel veel in fruit (vooral citrusvruchten) en ook in verse groentes. Je hebt op een dag ongeveer 40 tot 70 mg vitamine C nodig. Rokers en vrouwen die borstvoeding geven iets meer, tot maximaal 100 mg. Meestal wordt een hogere dosis goed verdragen maar bij een te hoge dosis kan maagpijn, misselijkheid, hoofdpijn en uitslag optreden. Een hogere dosis dan 1000 mg kan leiden tot nierstenen, diarree en bloed in de stoelgang. Vitamine D Vitamine D is nodig voor stevige botten en tanden. Het zorgt ervoor dat calcium goed uit de voeding wordt gehaald en in de botten en tanden worden opgenomen tijdens de groei. Daarna is vitamine D nodig om botontkalking zo veel mogelijk te beperken. Bij een tekort aan vitamine D kunnen de botten zacht en buigzaam worden. Daardoor kunnen de botten vervormen. Bij jonge kinderen kan de botgroei stil komen te staan en bij oudere mensen worden de botten poreus en is er meer kans op botbreuken. Vitamine D kan door het lichaam aangemaakt worden met behulp van zonlicht. Als er genoeg zonlicht is hoef je voedsel te eten met vitamine D. Als je wel extra vitamine D nodig hebt krijg je dit door vette, dierlijke producten te eten, zoals: ei, kaas, lever, vis, en levertraan. Of door melk te drinken, maar de laatste bevat wat minder vitamine D als bij de rest. Een tekort aan vitamine D komt in alleen voor bij zeer eenzijdige voeding of verstoorde vitamine D opname in de darmen, bijvoorbeeld bij langdurige diarree. Vitamine D wordt in ons lichaam aangemaakt maar omdat dit niet genoeg is moet dit aangevuld worden met ongeveer 5 microgram per dag. Tot 50 microgram is vitamine D veilig. Bij een overdosis aan vitamine D kun je last krijgen van misselijkheid, hoofdpijn en vermoeidheid. Dit komt door afzetting van kalk op verkeerde plaatsen in het lichaam, zoals in de nieren, het en bloedvaten Extra Vitamines Sommige groepen mensen hebben van bepaalde vitamines meer nodig als anderen. Baby’s die borstvoeding krijgen hebben extra vitamine D en K nodig. Jonge kinderen, tot 4 jaar, hebben 5 microgram vitamine D nodig en als ze weinig buitenspelen 10 microgram. Kinderen groeien hard en hebben daardoor veel vitamine A nodig. Tieners hebben veel vitamine B nodig en moeten daarom veel rijst, pasta, aardappelen en brood eten. De meeste volwassenen krijgen genoeg vitamines binnen, maar vaak eten ze wel te weinig groente en fruit. Bij oudere mensen vanaf 50 jaar wordt er minder vitamine D aangemaakt in de huid. Om de kans op botontkalking te verkleinen, moeten ze extra vitamine D slikken.